سوالات متداول

معمولا بیش از ۹۰ درصد نوزادان دچار زردی هستند و این تنها فقط با آزمایش خون یا استفاده از دستگاه بیلومتر مشخص میشود این زردی با چشم ممکن است مشخص نشود اما بعضی از نوزادان که زردی شان توسط والدین مشخص می شود می توانند این زردی را ببینند.

وقتی گلبول های خون پیر می شوند می میرند و نهایتا تجزیه می شوند و ماده ای بنام بیلی روبین درست می کنند که این بیلی روبین باعث ایجاد زردی در همه می شود . چون خون نوزاد بیشتر از افراد عادی است باز تولید بیلی روبین در آنها بیشتر است . بیلی روبین که در بدن ایجاد می شود یک ماده ی سمی است و باید به طریقی از بدن دفع بشود . کار دفع بیلی روبین را کبد بعهده دارد . کبد بیلی روبین را از خون می گیرد و توسط صفرا داخل روده می ریزد و از طریق مدفع این بیلی روبین یا ماده ی زرد دفع می شود . درنوزادی که بدنیا می آید هم تولید این ماده ی زرد بالاتر است وهم اینکه کبدش فعالیت کبد بالغین را ندارد و براحتی نمی تواند این ماده ی زرد را از بدن دفع بکند ، بنابراین بیلی روبین در بدن تجمع پیدا می کند و باعث ایجاد زردی می شود . و دلیل اینکه ما زردی را در نوزادان بیشتر می بینیم بخاطر همین است که هم تولید این ماده در بدن نوزاد بیشتراست و هم اینکه کبدشان نمی تواند این ماده ی زرد را دفع کند ، بنابراین این ماده زرد تجمع پیدا می کند و باعث زردی می شود .

کسی که با نوزادان کار کرده باشد می داند حدود ۶۰درصد از زردی ها مشخص نیست و همه قادر به تشخیص زردی با چشم نیستند ولی در روز سوم و چهارم علائم زردی را دارند.

زردی نوزادان را برخلاف بزرگسالان که از چشمشان تشخیص میدهیم ، از روی پوستشان تشخیص میدهیم یعنی تنها رنگ پوست نوزاد است که نشان میدهد زردی دارند یا نه!

بالا رفتن بیلی‌ روبین غیرمستقیم به علل افزایش تولید بیلی روبین در نوزاد، نارسی یا کمبود ژنتیکی فعالیت آنزیم، عفونت‌ها، کم کاری تیرویید، مصرف برخی از داروها در نوزادی از علل زردی غیرمستقیم‌اند. هم‌چنین گاهی زردی به دنبال خوردن شیر مادر ایجاد می‌شود. زردی مستقیم به علت بالا رفتن بیلی روبین مستقیم و کلستاز نوزادی یا به علل عفونی، ژنتیک، متابولیک، انسداد مکانیکی جریان صفرا، اختلال در عمل‌کرد ترشحی کبد و بیماری های غدد داخلی مثل کم کاری تیرویید ایجاد می‌شود.

اگر بیلی روبین یا ماده زرد خیلی بالا رود می تواند روی مغز بنشیند و سلول های مغزی را از بین ببرد بخاطر همین موضوع بجه هایی که زردی داشتند و درمان نمی شدند مثل سابق که وسیله درمانی نبود و تکنولوزی پیشرفت نکرده بود ، یا می مردند یا اگر زنده می ماندند دچار عقب ماندگی مغزی، کری و علائم دیگر می شدند.امروزه دستگاه های فتوتراپی مختلفی ابداع شده که به سرعت زردی را درمان میکند.

راه‌های درمان زردی نوزادی متفاوت می‌باشد و چنان چه مقدار بیلی روبین (عامل زردی) از مقدار خاصی بالاتر برود می‌بایستی درمان‌های خاصی را برای نوزاد شروع کرد. از جمله‌ مهم‌ترین درمان‌های زردی نوزادی می‌توان به فتوتراپی، تعویض خون و گاهی استفاده از داروهای مناسب اشاره کرد. که انجام هر کدام به مقدار زردی، زمان شروع زردی و میزان افزایش و سرعت افزایش آن بستگی دارد.

در برخی موارد که علت ژنتیک و سندرم‌های ژنتیکی است احتمال عود مجدد پس از درمان وجود دارد که می‌تواند برگشت پذیر یا دایمی باشد.

نوزاد در داخل دستگاه فتوتراپ نیاز به تغذیه مکرر (هر3-2 ساعت یکبار) و گاهی بیشتر نیاز دارد. اینکار به دفع بیلی روبین از طریق ادرار و مدفوع کمک می کند. در صورتیکه نوزاد ازشیرمادراستفاده می کند بهتراست پس از 2ساعت نورگیری ، بمدت 20 تا 30 دقیقه جهت شیردهی از دستگاه خارج شود و پس پایان شیردهی مجدد به داخل دستگاه برگردانده شود. معمولا تخلیه پستان توسط نوزاد در عرض 20 دقیقه صورت می گرید. اما درصورتیکه نوزادی نیاز به زمان بیشتری داشته باشد میبایست مادر جهت تغذیه کامل صبوری کند و چنانچه نوزاد از شیرخشک استفاده می کند میتواند در داخل دستگاه تغذیه کند. در مواردی که دمای محیط **** بالا باشد (بیشتر از 27 درجه) بهتر است جهت جلوگیری از کم آبی نوزاد*****تعریق فراوان, از مقداری آب جوشیده سرد به همراه شیرمادر استفاده شود. حال آنکه دمای طبیعی محیط نوزاد باید) 26-24 درجه سانتی گراد( باشد. دمای مناسب داخل دستگاه فتوتراپ باتوجه به اینکه نوزاد پوشش ندارد بین (30-28 درجه سانتی گراد) می باشد. جهت تغذیه نوزادان در داخل دستگاه فتوتراب می توان توصیه کرد که مادر از دستگاه شیردوش استفاده کند و زمان نورگیری را با تغذیه نوزاد در داخل دستگاه افزایش دهد. ******* *** به هیچ عنوان با شیشه به نوزاد داده نشود تغذیه با سرنگ, قاشق, قطره چکان توصیه می شود.

آزمایش تیروئید) 5-3 روز( پس از تولد توسط مراکز بهداشتی انجام می گیرد. که با گرفتن یک قطره خون از پاشنه نوزاد امکان پذیر است. نتیجه آزمایش (پس از 48 ساعت ) آماده می شود. کم کاری تیروئید یکی از دلایل زردی در نوزادان است. نوزادانی که با اختلال تیروئید بدنیا می آیند دارای قد و وزن طبیعی هستند اما ممکن است دور سر بزرگ تری داشته باشند. زردی دلایل فراوانی دارد اما اگر برای درمان زردی نوزاد خود اقدام کرده اید و زردی براحتی درمان نشده یا ***** مکرر داشت به کم کاری تیروئید نوزاد خود شک کنید. در واقع زردی اولین نشانه کم کاری تیروئید در نوزادان است. که در صورت تشخیص به موقع با مصرف دارو درمان خواهد شد. کودکان که کم کاری تیروئید دارند بدن آنها زمان بیشتری لازم دارد تا بتواند به داروها واکنش نشان دهد.

شیر دادن به نوزادی که زردی دارد و زیر دستگاه است: همان‌‌طور که می‌دانید نور ساطع شده از منبع نوری دستگاه زردی نوزاد، دارای طول موج مشخصی است که منجر به شکسته شدن رنگدانه ‌های زردی و تبدیل شدن آنها به حالت قابل دفع می‌شود. اما کاهش میزان زردی خون نوزاد، مستلزم دفع مرتب این مولکول‌های شکسته شده از روده‌ی نوزاد و از طریق مدفوع کردن، می‌باشد. به طور طبیعی نوزاد می‌بایست در طول یک شبانه روز،) 3 الی 4 بار( دفع مدفوع داشته باشد، همچنین خیس کردن پوشک (4 الی 6 بار ) در 24 ساعت شبانه روز، ایده‌ال است. عوامل متنوعی در مدفوع کردن نوزاد از جمله تغذیه مادر ، کاملا تاثیر گزار است. در نتیجه به تمامی والدین محترم به ویژه مادران ، اکیدا توصیه می‌نماییم که روش شیردهی حین فتوتراپی آنها طوری باشد که در طول فتوتراپی مادر به طور مرتب و در فواصل( 1 تا 2 ساعت) یکبار حتما شیردهی به نوزاد را انجام دهد، تا مکانیسم دفع سموم نوزاد از طریق مدفوع، به صورت منظم پیش رود.

پس از اینکه به تشخیص و صلاح پزشک متخصص، برای درمان نوزاد خود مجبور به اجاره دستگاه زردی نوزاد و استفاده از تجهیزات درمانی در منزل خود شدید، در ابتدا می‌بایست روش نصب دستگاه زردی نوزاد و نحوه قراردادن نوزاد در دستگاه را به طور دقیق توسط توضیحات کارشناس مرکز اجاره دهنده دستگاه زردی، یاد بگیرید و مطابق با استانداردهای توضیح داده شده، عمل نمایید. در اغلب مواقع ضروری است که نوزاد ( 2 ساعت زیر دستگاه و 1 ساعت بیرون از دستگاه فتوتراپی قرار بگیرد) و در مدت زمانی که بیرون دستگاه زردی می‌باشد، شیردهی به نوزاد به طور کامل انجام شود. گاهی اوقات پیش می‌آید که نوزاد شما در حالی که طی زمان ( 1ساعت) استراحت خود، به طور کامل شیر خورده است اما باز هم احساس گرسنگی دارد و گریه می‌کند. در چنین شرایطی ضروری است تا جایی که امکان دارد شیردهی انجام شود تا هم گرسنگی نوزاد به خوبی برطرف شود و هم گریه ‌اش قطع گردد.

در کل، شیردادن به نوزاد زیر دستگاه زردی نه تنها هیچ ایرادی ندارد بلکه کاملا توصیه می‌شود که در شرایطی که نوزادی زردی دارد، دفعات شیردهی به او افزایش یابد تا زردی او سریع‌تر درمان شود، اما می‌توان برای این منظور دو حالت کلی در نظر گرفت: اگر که نوزاد شما از شیر مادر خود تغذیه می‌کند، برای شیردهی او در ابتدا دستگاه زردی را خاموش کنید سپس نوزاد را از دستگاه خارج نموده و شیردهی را به طور کامل انجام دهید. پس از پایان شیر دادن به نوزاد مجددا عملیات درمان با فتوتراپی را ادامه دهید تا هنگامی که مجموع مدت قرار گیری کودک در زیر دستگاه، به مدت (زمان 2 ساعت) برسد. اگر که نوزاد شما از شیرخشک تغذیه می‌کند، می‌توانید در عین حال که بچه تحت درمان زردی قرار دارد، با شیشه به او شیر دهید. در انجام این کار هیچ مشکلی ایجاد نخواهدشد، فقط والدین محترم توجه داشته باشند، اگر که از دستگاه فتوتراپی برای درمان استفاده می‌کنید، وجود پوششی مانند چشم بند فتوتراپی نوزاد در حین درمان ضروری است؛ نباید هنگام شیردهی چشم بند از چشم نوزاد برداشته شود زیرا ممکن است نور دستگاه به چشمان نوزاد آسیب برساند. در نتیجه بهتر است نوزاد برای مدت کوتاهی از دستگاه بیرون آورده شود و پس از اتمام تغذیه او، مجددا درمان با فتوتراپی ادامه یابد. به یاد داشته باشید که در طول دوره درمان زردی نوزاد، کودک شما هر میزان که بیشتر شیر میل کند برای او بهتر است، زیرا این کار کمک می‌کند زردی او سریع‌تر بهبود یابد. قابل ذکر است مصرف برخی از داروهای گیاهی مانند: شیرخشت و ترنجبین همزمان با فرآیند درمان زردی با فتوتراپی، مانعی ندارد.

مدت زمان شیر خوردن نوزاد اغلب بین( ۲۰ الی ۴۵ دقیقه) می‌باشد، در عرض( ۲۰ دقیقه مک زدن صحیح، سینه مادر خالی خواهدشد) اما به علت خواب‌آلودگی و یا تفاوت‌های رفتاری دیگر بین نوزادها، احتمال دارد بیشتر طول بکشد که نیازمند شکیبایی و صبور بودن مادر است.

شیر آغوز سرشار از پروتیین‌ها و پادتن‌های ایمنی بخش بدن نوزاد است. در زمان قدیم به اشتباه گمان می‌شد که خوردن آغوز سبب ابتلای نوزاد به زردی می‌شود، در صورتی که نه تنها با خوردن آغوز نوزاد مبتلا به زردی نمی‌گردد، بلکه باعث بالا رفتن ایمنی او در برابر بیماری‌های مختلف می‌شود.

کاهش میزان زردی خون نوزاد شما مستلزم دفع مرتب مولکول‌های شکسته شده بیلی روبین از روده‌ی نوزاد و از طریق مدفوع می‌باشد. در نتیجه به تمامی مادران اکیدا توصیه می‌نماییم که در طول درمان با فتوتراپی، شیردهی به طور مرتب و در فواصل( 1 الی 2 ساعت) ، حتما صورت گیرد، تا مکانیسم دفع نوزاد به طور منظم صورت گیرد.

زردی ناشی از کم کاری تیروئید یکی از دلایل ایجاد زردی در نوزادان می‌تواند باشد.

همانطور که احتمالا می‌دانید، غده تیروئید در بدن وظیفه ترشح هورمون تیروئید که مربوط به رشد است را بر عهده خود دارد. کم کاری تیروئید منجر می‌شود تا این هورمون به میزان کافی ترشح نشود، وجود این اختلال در پسران معمولا دوبرابر دختران است. یکی از دلایل شایع در ایجاد کم کاری تیروئید در نوزادان، وجود اختلالی است که معمولا در هنگام تولد با آنها همراه می‌باشد. نوزادان در شکل ظاهری طبیعی به نظر می‌آیند اما کم کاری تیروئید در آنها ممکن است منجر به ایجاد اختلالات دیگری در بدن مانند زردی، شود. کودکانی که با اختلال تیروئید متولد می‌شوند دارای قد و وزن نرمالی هستند، اما احتمال دارد در برخی موارد، دور سر بزرگ‌تری داشته باشند. اگر که در جهت درمان زردی نوزاد خود اقدام نموده‌اید و زردی او به راحتی درمان نشده است، به کم کاری تیروئید نوزاد خود شک کنید و او را نزد پزشک ببرید.

از بارزترین علائم کاهش هورمون تیروئید در بدن نوزادان، زردی داشتن طولانی مدت آنهاست. طول کشیدن و رفع نشدن زردی در بدن نوزاد، یکی از نشانه‌های مهم و کلیدی برای تشخیص کم کاری تیروئید می‌باشد. • کم اشتها بودن نوزاد • ضعف و بی حالی نوزاد • گریه مداوم نوزاد با صدای بلند • خوابیدن زیاد نوزاد

• حملات تنگی نفس در نوزاد o قطع تنفس نوزاد o تنفس صدادار کودک o کیپ شدن بینی نوزاد نیز امکان دارد در این نوزادان ظاهر شود. از علائم و نشانه‌های دیگر این بیماری می‌توان به مواردی مانند: o یبوست سخت o فتخ نافی o داشتن شکم برآمده o درجه حرارت بدنی پایین o پوست سرد و رنگ تغییر یافته اشاره نمود که احتمال دارد در مبتلایان به کم کاری ژنتیکی تیروئید، مشاهده نمود.

زردی از نخستین علائم کم کاری تیروئید در بدن نوزادان است. دقت داشته باشید که کم کاری تیروئید با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، رفع خواهدشد. بنابراین به خاطر داشته باشید که با مشاهده علائم این بیماری حتما به پزشک کودک مراجعه نمایید و جهت درمان زردی نوزاد نیز می‌توانید از دستگاه فتوتراپی یا همان دستگاه زردی نوزاد، استفاده نمایید دقت کنید که معمولا زردی ناشی از کم کاری تیروئید خیلی سریع درمان نمی‌شود و روند درمان این نوزادان کمی طولانی‌تر است. هنگامی بدن نوزاد شما قادر است به درمان زردی جواب مثبت دهد که مشکل کم کاری تیروئید آن برطرف شده باشد. خوب است بدانید که زردی، به خودی خود بیماری محسوب نمی‌شود. اما نشان‌دهنده وجود بیماری در نوزاد است و با افزایش زردی ممکن است حاکی از بیمار بودن نوزاد باشد و تنها یکی از این بیماری‌ها کم کاری تیروئید است.

زردی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، اما نکته حائز اهمیت آن است که صرف از نظر از علت زردی، هرچه سریع‌تر والدین برای درمان زودهنگام اقدام شود. بهترین روش درمان زردی، استفاده از دستگاه فتوتراپی می‌باشد. فتوتراپی شیوه‌ای است که به کاهش با سرعت زردی نوزادان کمک می‌کند و در مدت زمان بسیار کمتری می‌تواند زردی را در بدن کودک، برطرف نماید. اما در جهت درمان زردی نوزاد تنها نوع روش درمانی اهمیت ندارد، بلکه باید به بیماری ژنتیکی که زردی از آن ناشی می‌شود هم توجه کافی داشته باشیم. دستگاه زردی نوزاد وسیله‌ای است که با تابش نور ویژه می‌تواند زردی نوزاد شما را کنترل نماید. به یاد داشته باشید که نوع دستگاه زردی نوزاد نیز در تاثیر درمان بسیار حائز اهمیت است.

اگر مادر به دلیل رفتن به سرکار و یا استراحت نمی تواند به نوزاد خود شیر دهد وقرار است پدر به نوزاد شیر بدهد بایستی شیرمادر را دوشیده و آن را ذخیره کنید تا هنگامی که حضور نداشتید ، نوزاد شیر مادر داشته باشد. ذخیره کردن شیر مادر اگر به مدتی مناسب انجام شود، باعث می‌شود شیر فواید خود را حفظ کرده و همچنین فرزندتان مجبور به خوردن شیر خشک نشود. بهداشت خوب و اطمینان از ایمن و سالم بودن شیر ذخیره ‌شده برای حفظ سلامتی نوزاد و مراقبت از او بسیار ضروری است. به همین دلیل، والدین لازم است از ماندگاری شیر مادر در یخچال آگاه بوده و بدانند مدت نگهداری شیر مادر در یخچال چقدر است.

با توجه به مزایای تغذیه با شیرمادر و خواص درمانی آن، شیر مادر برای کودک، بسیار بهتر از شیر خشک است و در این میان شیر مادری که تازه باشد از شیر ذخیره ‌شده در یخچال بهتر است. و حتی شیری که در یخچال نگهداری شده از شیر که در فریزر ذخیره ‌شده نیز بهتر است. به همین دلیل لازم است بدانید که شیری که تازه دوشیده شده است بهترین نوع شیر مادر است. شیر مادر تازه، خواص ضد باکتری داشته و آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و چربی‌های بیشتری از شیر مادری دارد که در یخچال یا فریزر نگهداری شده است. با این وجود، برخی از مادران با توجه به مشغله‌های خود نیاز دارند که گاهی اوقات، با توجه به ماندگاری شیر در یخچال، شیر خود را در یخچال یا فریزر ذخیره کرده و نتوانند به فرزند خود شیر تازه بدهند.

اگر شیر خود را به صورت تمیز و با رعایت اصول ایمنی، دوشیده باشید، بسته به اینکه چه زمانی می‌خواهید از آن استفاده کنید می‌توانید آن را در دمای اتاق، یخچال یا فریزر نگهداری کنید. در ادامه دستورالعمل ذخیره کردن شیر مادر مطرح شده است: • ماندگاری شیر مادر در دمای اتاق (16 تا 25 درجه سانتی‌گراد): بهترین زمان ماندگاری، تا( 4 ساعت) است و در شرایط پاکیزه حداکثر( 6 ساعت) می‌توانید آن را نگه دارید. • ماندگاری شیر مادر در یخچال (4 درجه سانتی‌گراد یا سردتر از آن): بهترین زمان ماندگاری، تا (3 روز) است و در شرایط پاکیزه حداکثر تا (5 روز) می‌توانید آن را نگه دارید. • ماندگاری شیر مادر در فریزر: (18- درجه سانتی‌گراد یا سردتر از آن): بهترین زمان ماندگاری، تا (6 ماه) است و در شرایط پاکیزه حداکثر تا (9 ماه ) می‌توانید آن را نگه دارید. • ماندگاری شیر مادر یخ‌زده‌ای که در یخچال، یخ آن باز شده است: بهترین زمان ماندگاری، حداکثر تا (2 ساعت ) در دمای اتاق و حداکثر تا (24 ساعت) در یخچال است. همچنین به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان آن را دوباره در فریزر نگذارید.

شیر مادر به لایه‌های متمایزی تقسیم می‌شود به طوری که چربی (خامه) در بالا قرار می‌گیرد. هنگامی که می‌خواهید شیر مادر دوشیده شده را به فرزندتان بدهید بطری را به آرامی بچرخانید تا لایه‌ ها با یکدیگر مخلوط شوند. همچنین توجه داشته باشید که تکان دادن شدید بطری، می‌تواند به برخی از عناصر غذایی و محافظتی شیر آسیب برساند. در ارتباط با اصول و روش صحیح شیر دادن به نوزاد لازم است بدانید هنگامی که نوزاد شما از یک فنجان یا بطری، شیر می‌خورد، باکتری‌ های موجود در دهان او به طور طبیعی می‌توانند وارد شیر شوند. به همین دلیل، بهتر است هر باقی‌مانده ‌ای از شیر را دور بریزید. برای جلوگیری از هدر رفتن شیر توصیه می‌شود با توجه به ماندگاری شیر مادر در یخچال، آن را به مقدار کم ذخیره کنید و فقط در حدی که نیاز است برای مصرف نوزاد شیر بدوشید.

• بعد از دوشیدن شیر مادر، آن را در اسرع وقت در یخچال بگذارید. • شیر خود را در ظرف نگهداری از جمله بطری‌های تمیز شیر یا کیسه‌های ذخیره‌سازی ساخته شده از مواد فاقد BPA ذخیره کنید. BPA یک ماده شیمیایی است که قبلاً به طور گسترده در ظروف و روکش‌های پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گرفت و در حال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل اثرات طولانی‌مدت نامشخص این ماده، از آن دیگر استفاده نمی‌کنند. • به شیر مادری که در یخچال گذاشته شده است , شیری با دمای بدن است اضافه نکنید. • شیر مادر را در سردترین قسمت یخچال یعنی در قسمت عقب و بالای محفظه سبزیجات ذخیره کنید و آن را در درب یخچال و فریزر که دمای آن ثابت نیست قرار ندهید.

هنگام یخ ‌زدایی از شیر مادر مراقب باشید که موارد ایمنی را رعایت کرده‌اید. که در ادامه به این موارد پرداخته شده است. • برای یخ‌ زدایی از شیر مادر، کیسه نگهداری شیر مادر در فریزر را در زیر آب گرم (با دمای حداکثر 37 درجه سانتی‌گراد) بگیرید و آن را برای یخ‌ زدایی در دمای اتاق رها نکنید. • بعد از یخ ‌زدایی، شیر مادر حداکثر می‌تواند تا دو ساعت در دمای اتاق بماند و ماندگاری شیر در یخچال پس از یخ‌ زدایی حداکثر تا (24ساعت) است. • شیر مادر را برای یخ ‌زدایی در ماکروویو یا آب جوش گرم نکنید. این کار باعث می‌شود به خصوصیات غذایی و محافظتی شیر آسیب رسانده یا باعث داغ شدن آن و سوختن فرزندتان شود.

ممکن است متوجه شوید که شیر مادری که در یخچال قرار داده‌اید گاهی اوقات بوی متفاوتی دارد. دلیل این امر آن است که آنزیمی به نام لیپاز، چربی‌های شیر را تجزیه کرده و اسیدهای چرب را آزاد می‌کند زیرا این فرایند به جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر کمک می‌کند. همچنین لازم است بدانید داروهای مجاز و غیر مجاز در دوران شیردهی کدامند. برخی از مادران عنوان می کنند که شیر ذخیره‌شده آن‌ها دارای بوی صابونی یا تند است اما اگر تمام دستورالعمل‌های مربوط به ذخیره‌ سازی ایمن و ماندگاری شیر در یخچال را رعایت کرده باشید، این مسئله از علائم خراب شدن شیر نبوده و استفاده از شیر مادر مشکلی پیش نخواهد آورد.

به یاد داشته باشید رنگ شیر، با توجه به رژیم غذایی مادر می‌تواند متفاوت باشد. همچنین همان‌طور که مطرح شد شیر مادری که یخ آن باز شده است از بو و قوام متفاوتی نسبت به شیر تازه دوشیده شده برخوردار است اما به یاد داشته باشید که اگر دستورالعمل‌ها را درست رعایت کرده باشید و از غذاها و خوراکی‌های ممنوعه در دوران شیردهی استفاده نکرده باشید، تغذیه فرزندتان از این راه ایمن بوده و مشکلی به وجود نمی‌آید. از سوی دیگر، اگر فرزند شما از خوردن شیر مادری که در یخچال یا فریزر نگهداری شده ا امتناع می‌کند، بهتر است مدت نگهداری شیر در یخچال را کوتاه‌تر کنید. ممکن است این روش باعث شود فرزندتان از شیر نگهداری شده در یخچال، تغذیه کند.

اگر تجربه اولین فرزندتان است باید اصول اولیه را در مورد ادرار نوزاد بدانید. شما باید هنگام تعویض پوشک نوزاد بفهمید چه چیزی عادی است و چه چیز غیرعادی. برخی اوقات ممکن است تغییر در ادرار نوزاد نشان دهنده مشکلی باشد. والدین زمانی که با نارنجی شدن ادرار نوزاد دچار ترس و اضطراب می‌شوند باید علت را بدانند و درصدد رفع آن باشند.

در (24 ساعت ) اول بعد از تولد، نوزاد تازه متولد شده ممکن است فقط یک بار ادرار کند. یک هفته بعد از تولد، معمولا نوزاد هر (1 تا 3 ساعت) ادرار می‌کند. بعضی از نوزادان دفعات کمتری این کار را انجام می‌دهند و شاید فقط (4 تا 6 بار ) در روز ادرار کنند. اگر نوزاد بیمار بود یا تب داشته باشد ممکن است میزان ادرار به نصف کاهش یابد که همچنان طبیعی است.

رنگ ادرار نارنجی: • رنگ ادرار جزو مواردی است که والدین باید به آن توجه کنند. در اولین روز زندگی, ادرار یک نوزاد ممکن است به رنگ قرمز مایل به نارنجی باشد. با گذشت روزهای اول، ادرار او در نهایت به رنگ زرد تبدیل میشود. در یک نوزاد سالم رنگ طبیعی ادرار ممکن است از زرد روشن تا تیره تغییر کند. هرچه رنگ ادرار نوزاد تیره‌تر شود، غلظت آن نیز زیادتر میشود زیرا نوزاد مایعات کافی دریافت نمی‌کند. در صورت بروز این مشکل باید نوزاد را بیشتر شیر بدهید. رنگ ادرار صورتی: • در برخی مواقع ممکن است متوجه شوید که پوک نوزاد صورتی رنگ است. نترسید، این احتمالا خون نیست. این لکه صورتی ممکن است نشانه ادرار غلیظ باشد. تازمانی که کودک شما حداقل چهار پوشک مرطوب در روز داشته باشید نباید نگران باشید. با این حال اگر متوجه رنگ مداوم صورتی در پوشک نوزاد شدید باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. رنگ ادرار قرمز: • وجود لکه خون در پوشک نوزاد اصلا طبیعی نیست و باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه شود. وجود خون در ادرار نوزاد نشانه مشکل جدی است. با این حال گاهی اوقات به دلیل وجود بثورات پوشک ممکن است احساس درد و خونریزی پوستی ایجاد شود. برای اینکه مطمئن شوید مشکلی وجود ندارد با پزشک مطرح کنید.

ادرار غلیظ نوزاد معمولا زرد تیره است و ممکن است بوی شدیدی داشته باشد. بعد از تغذیه با شیر مادر معمولا پوشک نوزاد دیگه غلیظ نخواهد بود اما اگر کودک شما همچنان پوشکش را کثیف کرد اما ادرارش زرد تیره بود باید به پزشک مراجعه کنید.

ادرار بسیار غلیظ در چند روز اول زندگی نوزاد حاوی بلورهای اسید اوریک است که میتواند ایجاد لکه های پودری صورتی، قرمز یا نارنجی در پوشک نوزاد کند. این ممکن است شما را نگران کند اما باید بدانید که این حالت طبیعی است. ادرار همراه با بلورهای اسید اوریک با تولید شیر بیشتر و تغذیه با شیر مادر طی (روز پنجم و ششم) از بین می‌رود.

یکی از نشانه‌های رنگ نارنجی ادرار نوزاد کم آبی بدن اوست. به همین دلیل باید میزان شیردهی و تعداد دفعات آن افزایش پیدا کند تا رنگ نارنجی ادرار از بین برود. گاهی اوقات پوشاندن لباس زیاد به نوزاد منجر به تعریق بیش از حد او و در نتیجه کم آبی امی‌شود و در ادامه نوزاد ادرار نارنجی رنگ خواهد داشت. به همین دلیل توصیه می‌شود لباس زیاد به نوزاد نپوشانید. این نکته را به خاطر داشته باشید که تا زمانی که نوزاد (4 بار در روز) ادرار میکند جای نگرانی وجود ندارد.

هنگامی که نوزاد شما به اندازه کافی مایعات مصرف کند روزانه حداقل( 6 تا 8 بار) باید پوشکش را خیس کند. اما اگر کودک شما به اندازه کافی مایعات دریافت نکند میتواند کم آب شود و کم آبی برای نوزاد خطرناک است . بنابراین در صورت بروز شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید: • بعد از روز چهارم تولد، بلورهای اسید اوریک در پوشک مشاهده شود. • نوزاد بعد از روز پنجم تولد تنها مقدار کمی ادرار زرد تیره، غلیظ و با بوی زیاد دارد. • نوزاد به خوبی تغذیه نمی‌کند. • لکه نرم سر نوزاد به سمت سر او بالا آمده است. • دهان و لب نوزاد خشک است. • نوزاد به طور غیرمعمول خواب آلود است و بیدار شدن او دشوار است.

مدفوع سبز نوزاد می‌تواند هشدار دهنده باشد، اما معمولا دلیلی برای نگرانی نیست. رژیم غذایی، مانند خوردن سبزیجات سبز رنگ، اغلب سبب مدفوع به رنگ سبز می‌شود. در غیر این صورت ممکن است با اسهال یا عفونت ‌های باکتریایی مرتبط باشد. مدفوع معمولاً قهوه‌ای رنگ است، اما می‌تواند تغییر کند. این مسئله معمولاً نگران کننده نیست. دلایل وجود مدفوع سبز رنگ در کودکان بسته به سن آنها، نوزاد، شیرخوار و کودک متفاوت است.

مدفوع سبز نوزاد می‌تواند یک اتفاق شایع در نوزادان و کودکان باشد. رنگ مدفوع معمولاً قهوه‌ای است زیرا حاوی صفرا است. صفرا صرفاً یک مایع قهوه‌ای متمایل به زرد است که توسط کبد تولید می‌شود. مدفوع قهوه‌ای به طور کلی به این معنی است که کبد و لوزالمعده به طور طبیعی کار می‌کنند و صفرا به اندازه کافی به مدفوع اضافه می‌شود. از آنجا که صفرا یک مایع قهوه‌ای مایل به سبز است، بعضی اوقات می‌تواند باعث شود که مدفوع به رنگ سبز به نظر برسد. در واقع مدفوع سبز رنگ در کودکان و نوزادان غیرعادی نیست. بعضی اوقات به دلیل نحوه اضافه شدن صفرا به مدفوع ممکن است رنگ مدفوع زرد یا زرد متمایل به نارنجی باشد. رژیم غذایی و اسهال دو علت متداول برای مدفوع سبز نوزاد است. در اکثر اوقات برای نوزادان بالای شش ماه سبز بودن مدفوع به دلیل خوردن سبزی‌های سبز رنگ است. غذاهایی که حاوی کلروفیل هستند، همان ماده‌ای که رنگ گیاهان را سبز می‌کند، می‌تواند رنگ مدفوع را نیز به سبزی تغییر دهد. رنگ‌های غذایی مصنوعی نیز می‌توانند همین تاثیر را داشته باشند

• سبزیجات برگ‌دار از جمله اسفناج، کلم و کاهو • آب نبات، خامه‌ یا روکش های کیک‌ها که حاوی رنگ مصنوعی هستند • مکمل ‌های آهن که می‌توانند مدفوع را سبز رنگ کنند

اسهال غالباً مقصر تغییرات رنگ مدفوع است. اسهال زمانی اتفاق می‌افتد که روده کوچک نتواند آب کافی را جذب کند که ممکن است ناشی از ویروس باشد. از آنجا که اسهال میزان آب و الکترولیت ‌ها را در مدفوع تغییر می‌دهد و از آنجا که این ماده سریع‌تر از حد معمول در دستگاه گوارش حرکت می‌کند، می‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد.

• نوروویروس • روتاویروس، که پزشکان بیشتر اطفال را در مقابل آن واکسینه می‌کنند • عفونت‌های باکتریایی مانند سالمونلا • داروها، مانند آنتی بیوتیک‌ها • کافئین • مسمومیت غذایی

• بیماری‌های التهابی روده • بیماری کرون • سندروم روده تحریک پذیر • آلرژی غذایی یا عدم تحمل، مانند عدم تحمل گلوتن مانند بیماری سلیاک • پرکاری تیروئید • سرطان، اگرچه این بیماری بسیار نادر است • انگل‌ها همچنین می‌توانند باعث اسهال شوند. از آنجایی که نوپایان از شستن دست‌ها امتناع می‌کنند، در برابر انگل‌ها آسیب پذیرتر هستند. ژیاردیا انگلی است که از طریق تماس با مدفوع آلوده منتشر می‌شود. افراد مبتلا به ژیاردیازیس اغلب دچار اسهال و مدفوع چرب هستند. گاهی مدفوع آنان سبز رنگ است.

شیر خشک می‌تواند منجر به مدفوع سبز نوزاد شود. مدفوع سبز رنگ در نوزادان و اطفال زیر یک سال طبیعی و حتی اطمینان بخش است. از آنجا که نوزادان و شیرخواران فقط باید شیر مادر یا شیر خشک مصرف کنند، رنگ مدفوع آنان ثابت‌تر است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند معمولاً مدفوع زرد خردلی دارند. ممکن است مدفوع دانه دار باشد و نسبتاً سبز رنگ باشد. رنگ مدفوع نوزاد با رژیم غذایی مادر تغییر می‌کند. نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند مدفوع نارنجی یا زرد و رگه‌های سبز دارند. گاهی ممکن است مدفوع سبزتر از همیشه باشد. اگرچه مدفوع سبز رنگ در نوزادان نگران کننده نیست، اما وجود مدفوع سبز همراه با اسهال خطرناک است. در سراسر جهان اسهال دومین عامل اصلی مرگ در بین کودکان (زیر ۵ سال ) است. خطر اصلی اسهال کم آبی بدن است. مادرانی که در نوزادان علائم اسهال را مشاهده می‌کنند باید به دقت علائم کم آبی را زیر نظر داشته باشند. . این علائم عبارتند از: • عدم وجود پوشک خیس به مدت سه ساعت یا بیشتر • گریه بدون اشک • خشکی لب یا دهان • در موارد پیشرفته چشم یا گونه‌های گود رفته • فرو رفتگی نرمی قسمت بالای سر، در موارد پیشرفته مدفوع شل در نوزادان زیر ۱۰ سال طبیعی است. اگر کودک علائم دیگری از بیماری را نشان ندهد، احتمالاً مدفوع شل یا سبز رنگ به دلیل اسهال نیست. مادران باید نوزاد مبتلا به اسهال که زیر ۲ ماه سن دارند را به نزد پزشک متخصص اطفال ببرند. هنگامی که کودک دچار اسهال می‌شود، به طور معمول باید تغذیه او را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک متخصص اطفال توصیه دیگری داشته باشد. کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند از مزایای آن بهرهمند می‌شوند و این می‌تواند از کم آبی پیشگیری کند، بنابراین هرگاه نوزاد نیاز به شیر دارد باید او را تغذیه کنید حتی اگر بیشتر از حد معمول باشد.

هنگامی که کودکان شروع به خوردن مواد جامد می‌کنند و سرانجام از شیرمادر و شیرخشک گرفته می‌شوند، نوع غذا به عنوان مسبب اصلی رنگ‌ مدفوع شناخته می‌شود. این غذاها شامل سبزیجات برگ دار و رنگ‌های غذایی مصنوعی است. تا زمانی که کودک سالم باشد والدین نباید نگران رنگ سبز مدفوع باشند. اسهال در کودکان می‌تواند خطرناک باشد، به ویژه اگر به مدت چند روز ادامه یابد.

مدفوع کم رنگ یا خاکی رنگ ممکن است به معنای ورود مشکلی در کبد، کیسه صفرا یا لوزالمعده باشد. این به آن دلیل است که صفرا در مدفوع کمتر وارد شده است. اگر این اتفاق رخ دهد، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. مدفوع بسیار تیره در نوزادان تا چند روز طبیعی است. این مدفوع مکونیوم نامیده می‌شود و به زودی از بین می‌رود. در نوزادان و کودکان بزرگتر، مدفوع بسیار تیره می‌تواند به معنای خونریزی دستگاه گوارش باشد. نظارت دقیق بر علائم بسیار ضروری است و اگر تا (12 ساعت( رو به بهبودی نرود یا در مدفوع کودک خون یا دچار خونریزی شود، باید به پزشک مراجه کرد.

ناسازگاری گروه خونی در شرایط زیر اتفاق می‌افتد: • مادر نوع O است و نوزاد B، A، یا AB است • مادر نوع A است و نوزاد AB یا B است • مادر نوع B است و نوزاد A یا AB است

برای کمک به درک ناسازگاری گروه‌های خونی بهتر است به بررسی گروه‌ های خونی مختلف بپردازیم. ژنی که شما از پدر و مادر به ارث می‌برید نوع گروه خونی شما را تعیین می‌کند. چهار نوع گروه خونی وجود دارد O, AB , B . هر گروه خونی مجموعه‌ای از مواد شیمیایی را در سطح سلول‌های قرمز خون خود دارد که به آن آنتی‌ژن می‌گویند بنابراین گروه خونی A آنتی‌‌ژن A، گروه خونی B آنتی ژن B، گروه خونی AB هر دو آنتی‌ژن و گروه خونی O هیچ آنتی‌ژنی ندارد. اگر گروه‌ های خونی مختلف مخلوط شوند پاسخ ایمنی رخ می‌دهد و فرد برای حمله به آنتی‌ژن خارجی، آنتی بادی تولید می‌کند.

در طول دوران بارداری خون مادر و نوزاد به طور کلی ترکیب نمی‌شوند و گردش خون مادر و نوزاد توسط پرده ‌های جفت جداگانه نگهداری می‌شود. اما اکسیژن، دی اکسید کربن، مواد مغذی، برخی داروها و برخی ویروس‌ها می‌توانند از پرده ‌های جفت عبور کنند. با این حال برخی شرایط وجود دارد که می‌تواند باعث مخلوط شدن دو نوع خون شود مانند سقط جنین، تروما و زمان زایمان و در برخی موارد به علل نامعلومی این اتفاق می‌افتد. این آنتی ‌بادی می‌تواند در سراسر پرده‌ های جفت نفوذ کرده و به گردش خون جنین وارد شود و در نتیجه باعث تخریب برخی سلول‌های قرمز خون نوزاد شود. این تخریب سلول‌ های قرمز باعث افزایش تولید بیش از حد بیلی ‌روبین می شود. اگر بیلی‌ روبین بیش از حد تولید شود می‌تواند فرایند دفع مواد زائد مختل شده و منجر به یرقان می‌شود. اما به طور کلی تست ‌های غربالگری معمولی خون در دوران بارداری ناسازگاری‌ گروه خونی را نشان نمی‌دهد. می‌توان گفت هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای نمی‌توان برای این مشکل انجام داد.

زردی به دلیل بیلی روبین یک رنگدانه زرد است که به پوست نوزاد و سفیدی چشم ظاهر زرد می‌دهد. رنگ نوزاد در هر بار معاینه توسط پزشک بررسی و معاینه می‌شود. برای نوزادانی که ناسازگاری گروه خونی دارند، بعد از چند هفته کم خونی بروز می‌کند. کم خونی به دلیل شکستن سلول‌های قرمز خون از طریق آنتی بادی ‌های مادر ایجاد می‌شود این آنتی بادی ‌ها می‌توانند برای چند هفته در گردش خون نوزاد باقی بمانند به همین دلیل نوزاد از نظر کم خونی باید مورد آزمایش قرار بگیرد.

پس از تولد دو گزینه برای آزمایش ناسازگاری‌ گروه‌هی خونی وجود دارد: 1-گرفتن خون بند ناف از تمام نوزادانی که مادری با گروه خونی O و پدری با گروه خونی A یا B یا هردو دارند. تئوری پشت این روش آن است که اگر نوزاد گروه خونی A یا B داشته باشد و تست آن مثبت شود در تست آنتی گلوبولین مستقیم می‌تواند کمک کند نوزاد از نظر زردی زودتر مورد بررسی قرار گیرد. 2-روش جایگزین این است که نوزاد در( 24 ساعت ) اول مورد ارزیابی قرار بگیرد تا در صورت مشاهده زردی درمان لازم انجام شود.

تقریبا همه ما می دانیم که رنگ ها روی ذهن و جسم انسان اثر می گذارند. رنگ ها نه تنها می توانند اثرات روحی داشته باشند بلکه آن ها می توانند اثرات فیزیکی داشته و در کنترل اشتها، فشار خون و استرس نقش داشته باشند اسلام هیچ مشکلی با رنگ لباس ندارد؛ ولی احادیثی از برخی امامان وجود دارد که در آن پوشیدن لباس زرد برای نوزاد منع شده است. زمانی که امام حسن (ع) به دنیا آمدند حضرت فاطمه نوزاد را در یک پارچه زرد رنگ می پیچند و نزد رسول خدا می برند. رسول خدا بلافاصله می فرمایند مگر تو را به پوشاندن لباس زرد برای نوزاد منع نکردم. سپس پارچه زرد را دور می اندازند و پارچه سفیدی به دور نوزاد می پیچند. البته از نظر پزشکی پوشیدن لباس زرد رنگ هیچ ضرری برای نوزادان ندارد. برعکس باعث ایجاد حس کنجکاوی، آرامش، ارتباط و شادی در کودک می شود. پوشاندن لباس زرد رنگ برای نوزاد, زردی آن را بیشتر می کند. باید بگوییم که این قضیه هیچ ربطی به رنگ لباس نوزاد زردی یا یرقان ندارد. معنای تغییر رنگ مایل به زرد در پوست و چشم است. این قضیه به دلیل سطح بالای ماده ای به نام (بیلی روبین) در خون رخ می دهد. در کودکان بزرگتر و بزرگسالان، زردی معمولاً به دلیل یک بیماری کبدی است. با این حال، نوزادان تازه متولد شده که دچار زردی می شوند، معمولاً کبد طبیعی دارند. زردی یک مشکل بسیار شایع در نوزادان تازه متولد شده است. تقریبا (60 درصد از نوزادان کامل و 80 درصد از نوزادان نارس) در هفته اول تولد تا حدودی دچار زردی می شوند و حدود (10درصد از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند) هنوز در یک ماهگی زردی دارند. بنابراین پوشیدن لباس زرد هیچ ارتباطی با زردی نوزاد ندارد و بر خلاف باورغلط برخی افراد که فکر می کنند دارند

فوق تخصص خون و سرطان کودکان با اشاره به زردی در نوزادان اظهار کرد: زردی نوزادان اغلب، فیزیولوژیک است. این نوع زردی خطر ناک نیست، عددش هم بالا نمی‌رود و نیاز به درمان خاصی هم ندارد. دکتر حسن ابوالقاسمی در تشریح زردی نوزادان گفت: زردی نوزادان به طور فیزیولوژیک و طبیعی وجود دارد. از نظر علمی، ما امروزه کاملا به زردی نوزادان مسلط هستیم. زردی نوزادان اغلب، فیزیولوژیک است چون به مقدار زیادی گلبول قرمز در بدن نوزاد وجود دارد که هنگام تولد، لیز(تخریب) می‌شود و کبد به طور طبیعی ممکن است نتواند آن زردی را کامل جمع کند که به آن زردی فیزیولوژیک می‌گویند. این نوع زردی خطر ناک نیست، عددش هم بالا نمی‌رود و نیاز به درمان خاصی هم ندارد. وی در مورد ارتباط زمان تولد با زردی نوزاد عنوان کرد: تقریبا (40 درصد نوزدانی که به موقع متولد می‌شوند و 80 درصد) نوزدانی که زود متولد می‌شوند این نوع زردی را می‌گیرند و خود به خود خوب می‌شوند و عدد زردی هم هیچوقت بالا نمی‌رود یعنی تا یک حد خاصی می‌رسد. ابوالقاسمی در مورد زردی‌های غیر فیزیولوژیک گفت: یک علت زردی‌های غیر فیزیولوژیک ناسازگاری خونی بین پدر و مادر است. مثلا وقتی مادر RH منفی و پدر RH مثبت است اگر نوزاد RH مثبت باشد ممکن است زردی بگیرد که با آمپول‌های روگام چندین سال است که کاملا از آن پیشگیری کرده‌اند و خیلی کم شده است. یک ناسازگاری دیگر هم هست که منجر به زردی غیرفیزیولوژیک می‌شود. زمانی که گروه خونی مادر O و نوزاد A یا B است. این نوع زردی قابل پیشگیری نیست و باید زود تشخیص داده شود. در این مورد در (24 ساعت) اول نوزاد زرد می‌شود و خیلی راحت با دستگاه‌های مخصوص(فوتوتراپی) زردی را پایین می‌آورند به شرطی که زود تشخیص داده شود.

نوری که زردی نوزاد را پایین می‌آورد مهتابی روی سقف نیست. باید حتما دستگاه فوتوتراپی باشد. پس هنگام مشاهده زردی نوزاد باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد تا با تشخیص متخصص درمان شود. چون برخی مردم موارد فیزیولوژیک که خود به خود خوب می‌شود را دیده‌اند و تصور می‌کنند که نور مهتابی، زردی نوزاد را خوب کرده است.

1. نوزاد را همراه با تشک خودش به طور کامل زیر دستگاه قرار دهید. 2. لامپ های دستگاه روشن شده و به مدت (2 ساعت) نوزاد در زیر دستگاه قرار میگیرد. 3. دستگاه پس از گذشت (2 ساعت ) به صورت خودکار خاموش شده و شما نیز میتوانید در طول مدت این( 2 ساعت ) که نوزاد درون دستگاه قرار دارد نوزاد خود را کنترل کنید. 4. بعد از اینکه دستگاه (2ساعت ) روشن ماند، اجازه دهید دستگاه به مدت (1 ساعت ) خاموش بماند تا لامپ ها خنک شوند.در این مدت میتوانید چشم بند نوزاد را برداشته و او را از زیر دستگاه خارج کنید و او را در آغوش بگیرید، به نوزاد شیر دهید، پوشک نوزاد را عوض کنید. 5. بعد از گذشت (1 ساعت ) از خاموش ماندن دستگاه مجدد دستگاه را روشن کرده و روند قبل را تکرار کنید. چند نکته مهم: • مطمئن شوید که نوزاد از ناحیه قفسه سینه و شکم در معرض نور قرار می گیرد. • همچنین میزان تابش دستگاه از قبل توسط شرکت تنظیم شده است بنابراین به هیچ عنوان به کلیدهای “بالا”/”پایین” در کنار مانیتور دست نزنید. • اگر در زمان فتوتراپی نوزاد بی قرار کرد میتوانید نوزاد را از دستگاه خارج کرده و او را آرام کنید اما به هیچ عنوان در این مدت دستگاه را خاموش نکنید، و اجازه دهید دستگاه فقط به صورت اتوماتیک خاموش شود.

دمای نوزاد شما باید بین ۹۸ درجه فارنهایت (۳۶.۷ درجه سانتی گراد) و ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷.۸ درجه سانتی گراد) در طول فتوتراپی باشد. دمای کودک را با گذاشتن دماسنج در زیر بغل اندازه گیری کنید. هنگام شروع درمان یا بعد از (1 ساعت) استراحت، دمای نوزاد را (2 بار اندازه گیری کنید) ۱. قبل از فتوتراپی دمای آنها را اندازه بگیرید. ۲. (20 دقیقه) پس از شروع درمان درجه حرارت آنها را اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید که دمای نوزاد شما ثابت است. هنگامی که دمای کودک شما ثابت شد، هر (3 تا 4 ساعت) یکبار درجه حرارت او را اندازه بگیرید. برای استفاده از دستگاه فتوتراپی در منزل توجه به شرایط دمایی نوزاد بسیار حائز اهمیت است.زیرا اگر دمای بدن نوزاد بیش از حد بالا باشد ممکن است آب بدن او تبخیر شده و نوزاد دچار کم آبی شود.همچنین اگر دمای بدن نوزاد پایین باشد ممکن است سیسام ایمنی بدنش ضعیف شده و در معرض ابتلا به عفونت و یا به اصلاح سرماخوردگی باشد. چون نوزاد به صورت کاملا برهنه داخل دستگاه فتوتراپی قرار میگیرد پس برای حفظ دمای بدن او باید شرایط دمایی محیط را مساعد نگه داریم.

• مطمئن شوید که دمای اتاق( ۲۲.۲ درجه سانتی گراد ) , (۷۲ درجه فارنهایت) یا بیشتر در طول فتوتراپی است. • برای کنترل دمای اتاق از دماسنج اتاق در نزدیکی واحد فتوتراپی استفاده کنید. • در فصل زمستان دما بیشتر از ۲۷-۲۸ درجه سانتی گراد در تابستان کمتر از ۲۵-۲۶ درجه سانتی گراد نباشد.

• دمای نوزاد شما باید بین ۳۶.۷ درجه سانتی گراد (۹۸ درجه فارنهایت) و ۳۷.۸ درجه سانتی گراد ( ۱۰۰ درجه فارنهایت) در طول فتوتراپی باشد. • دمای کودک را با گذاشتن دماسنج در زیر بغل اندازه گیری کنید. • در هنگام درمان با دستگاه فتوتراپی دمای نوزاد را دو نوبت اندازه گیری کنید. یکبار قبل از فتوتراپی دمای آنها را اندازه بگیرید و یکبار (20 دقیقه ) پس از شروع درمان درجه حرارت نوزاد را اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید که دمای نوزاد شما ثابت است. • هنگامی که دمای کودک شما ثابت شد، هر(3 تا 4 ساعت ) یکبار درجه حرارت او را اندازه بگیرید.

• نوزاد خود را از واحد فتوتراپی خارج کرده و او را در قنداق بپیچید. • دمای اتاق را افزایش دهید. • به او شیر مادر یا شیر خشک بدهید. • دمای نوزاد را در (15دقیقه ) دوباره بررسی کنید. اگر دمای نوزاد تغییر نکرده است با پزشک یا پرستار تماس بگیرید. • زمان و دما را در برگه ثبت بنویسید.

• نوزاد خود را از واحد فتوتراپی خارج کنید. • دمای اتاق را پایین بیاورید یا واحد فتوتراپی را به مکان خنک تری منتقل کنید. • دمای نوزاد را در (15 دقیقه ) دوباره بررسی کنید. اگر دمای نوزاد تغییر نکرده است با پزشک یا پرستار تماس بگیرید. • زمان و دما را در برگه ثبت بنویسید. هنگامی که فتوتراپی متوقف می شود، نوزاد خود را در صورت نیاز بپیچید یا بپوشانید.

بعد از تولد نوزاد، بند ناف او به تدریج خشک شده و می‌افتد. افتادن بند ناف دردی ندارد و معمولا طی دو هفته بعد از تولد رخ می دهد. مراقبت خوب و اصولی از بند ناف نوزاد بسیار مهم است. جنین در داخل رحم، مواد غذایی و اکسیژن لازم را از طریق جفت که به دیواره داخلی رحم مادر متصل است دریافت می کند. جفت از طریق بند ناف به شکم جنین متصل می شود. پس از تولد، بند ناف با گیره ای بسته شده و از نزدیک بدن نوزاد قطع می شود و به این ترتیب، تکه ای از آن متصل به ناف کودک باقی می ماند که به مرور می افتد. بندناف معمولا طی (10 تا 21 روز ) بعد از تولد خشک شده و می افتد و جای آن بصورت زخم باقی می ماند که آن هم ظرف چند روز خوب می شود. البته والدین نباید عجله ای برای افتادن بند ناف نوزاد داشته باشند، چراکه ممکن است روند افتادن بند ناف حتی تا (40 روز ) طول بکشد. رنگ بند ناف در ابتدا سبز مایل به زرد است و در طی روند خشک شدن و افتادن، رنگ آن قهوه ای و بعد سیاه می شود. اگر در طول این مدت مقدار کمی خون در محل ناف نوزاد مشاهده کردید، نگران نشوید. این خون، عادی و طبیعی است. گاهی بعد از افتادن بند ناف، توده گوشتی کوچکی باقی می ماند که ممکن است خودش از بین برود و یا نیاز به درمان داشته باشد. این توده ها که “گرانولوم نافی” خوانده می شوند مشکلی جدی نبوده و در داخل آنها عصب وجود ندارد، بنابراین در صورتی که نیاز به درمان داشته باشند، درمان آنها دردناک نخواهد بود. پوشک نوزاد را باید زیر بند ناف بست تا بند ناف در معرض هوا قرار داشته باشد و با ادرار تماس پیدا نکند.

یکی از ملزومات شروع فتوتراپی چشمبند مخصوص می باشد . اکثر موارد بعد از قرار دادن عینک مخصوص روی چشم نوزاد باعث بیقراری و گریه می شود . این مورد زبیعی بوده و بعد از گذشت چند سیکل فتوتراپی نوزاد عادت می کند . از عوامل دیگری که باعث بیقراری نوزاد زیر نور می شود : • گرسنگی • کاهش آب بدن • افزایش یا کاهش دما • جنس نامناسب چشمبند • خیس بودن پوشک مراقبت های حین فتوتراپی زردی نوزادان : 1-قبل از شروع فتوتراپی حتما شیردهی کامل صورت گیرد و در صورت نیاز پوشک نوزاد تعویض شود. 2-نوزاد را لخت کرده و چشم ها را با چشمبند مخصوص و ناحیه تناسلی را با پوشک و شورت زردی (مخصوص نوزادان پسر) بپوشانید. 3-دمای مناسب داخل دستگاه برای نوزاد لخت (28 تا 32) درجه سانتی گراد است. 4-اگر دمای داخل دستگاه کمتر از (28 درجه) است اطراف دستگاه را بپوشانید و دمای اتاق را افزایش دهید. 5-اگر دمای داخل دستگاه بیشتر از (32 درجه) است دور دستگاه را باز کنید و دمای اتاق را کاهش دهید. 6-بعد از هر (2 ساعت نور درمانی ،30 دقیقه) نوزاد را از زیر نور بیرون آورده و شیردهی کامل انجام داده و مرتبا این سیکل تکرار شود. 7-قسمت هایی از بدن نوزاد که در معرض نور دستگاه است را چرب نکنید. 8-یکی از مهمترین نگرانی ها احتمال آسیب به چشم می باشد که توصیه می شود حین نوردرمانی یک نفر نوزاد را تحت نظر قرار داده و مواظب جابجایی چشمبند باشد

خواب راحت برای (2 تا 4 ساعت ) بعد از شیر خوردن افزایش وزن مطلوب شیر خوار بر اساس منحنی رشد دفع ادار (6 تا 8 بار) به صورت کهنه کاملا” خیس در شبانه روز( درصورتیکه شیر خوار به جز شیر مادر مایعات دیگری مصرف نکند) دفع مدفوع (2 تا 5 بار) در روز با افزایش سن تعداددفعات آن کم میشود شادابی پوست، هوشیاری و سلامت ظاهری شیرخوار در خصوص کفایت حجم شیر مادر موارد زیر نیز حائز اهمیت است: • اگر شیرخواری هردو پستان را تخلیه کند ولی به خواب نرود یا خوابش بسیار سبک باشد (بعد از چند دقیقه بیدار شود) و افزایش وزن او کمتر از حد طبیعی باشد، نشانه کمبود شیرمادر است.

هنگامی که از پستان زن شیری برای شیردهی به نوزاد خارج میشود این شیر را شیر مادر میگویند. زمانی که نوزاد تازه به دنیا می‌آید مادرش از شیر پستانش به او میدهد تا بدنش را محکم سازی کند. نوزاد اگر بزرگتر بشود ممکن است باز هم به همان شیر مادر راضی باشد یا اینکه آن را با دیگر خوراکی‌ها ترکیب و میل نماید. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تشریح ۵ علامت کفایت شیر مادر برای تغذیه مناسب نوزاد گفت: حتی یک قطره آب نیز نباید به نوزاد نوشانید. عواملی که کفایت شیر مادر را تایید می‌کند ۵ چیز است. این‌ها را باید مادران بلد باشند: 1-وزن‌گیری نوزاد شیرخوار است. 2- تعداد دفعات ادرار است. اگر بچه‌ای 6 بار ادرار کند. یعنی 6 پوشک را خیس کند شیر مادر کفایت می‌کند. 3- بچه شیرخوار با آرامش می‌خوابد. 4- مادر وقتی به بچه شیر می‌دهد از سینه دیگرش شیر می‌آید. 5-وقتی بچه شیر خورد آرامش پیدا می‌کند، (ممهترین علامت وزن‌گیری نوزاد است)

ند ناف کوتاه شده خود به خود از خون خالی می‌شود. و رفته رفته خشک و سیاه می‌شود. بند ناف در این حالت محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها است. باکتری‌های موجود در بند ناف منجر به عفونت ناف می‌شود که در (2 تا 3 ) روزگی نوزاد اتفاق می افتد عفونت بند ناف نوزاد یکی از بیماری‌های در دوران نوزادی است که اگر به موقع درمان نشود عفونت وارد خون نوزاد میشود. که در برخی موارد سبب بستری شدن نوزاد در بیمارستان میشود. در صورت به وجود آمدن علائم زیر مخصوصا اگر همراه با بی‌حالی و تب باشد، احتمال عفونت شدید بند ناف وجود دارد. نشانه‌های عفونت ناف نوزاد به شرح زیر است: • تورم و سفت شدن دور ناف نوزاد • قرمزی اطراف ناف نوزاد • ترشحات ناف نوزاد بعد از افتادن بند ناف • بوی بد گرفتن بند ناف نوزاد • دیر افتادن بند ناف ( یعنی اگر بند ناف تا روز 15 ام نیفتاده باشد )

والدین باید مسائل بهداشتی را در مراقبت از ناف نوزاد رعایت کنند. ناف را دستکاری نکنند و پس از استحمام نوزاد ، ناف او را خشک و تمیز کنند. همچنین باورهای غلطی در برخی خانواده‌ها مبنی بر خمیر گرفتن بندناف و مالیدن بندناف با بعضی از روغن‌ها وجود دارد که موجب عفونت در بندناف نوزاد می‌شود. برخی باورهای نادرست موجب شده که خانواده‌ها بر روی ناف نوزادان خمیر، الکل یا روغن قرار دهند که این روشها برای سلامت نوزاد خطرناک است و نه تنها تاثیری در بهبود و زودتر افتادن بند ناف ندارد، بلکه در مواردی نوزاد را با مشکل مواجه می‌کند.در صورت بریدن بند ناف به طور غیر بهداشتی یا با آلودگی ، باعث عفونت ناف در نوزادان می‌شود. بازی با بند ناف مهم‌ترین عامل بروز عفونت ناف نوزاد است. و شایع ترین علت عفونت ناف نوزاد، دست‌های آلوده مراقبین است.

• نوزادی در شرایط غیر بهداشتی متولد شده باشد. • نوزادانی که کمتر از 2.5 کیلوگرم وزن دارند • نوزادانی که لوله نافی دارند • نوزادانی که با کیسه آب پاره به دنیا آمده اند.

در صورتی که عفونت ناف به موقع درمان نشود عفونت به خون کودک راه پیدا می‌کند. نشانه‌های عفونت خون کودک نیز بیقراری و عدم شیر خوردن و بی حالی، نفخ شدید شکم است. در موارد شدیدتر عفونت از خون به استخوان، مفاصل و پرده‌های اطراف مغز و نخاع می‌رود. در این شرایط نوزاد دچار عفونت در سایر دستگاههای بدن می‌شود. تشخیص به موقع اهمیت زیادی دارد. زمانی که تورم و قرمزی در بندناف نوزاد مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

برای درمان موضعی و ضدعفونی، نوزاد باید بستری و تزریق آنتی‌بیوتیک صورت بگیرد تا نشانه‌های عفونت بهتر شود. تجویز روتین داروی آنتی سپتیک مانند الکل نه تنها نقشی در پیشگیری از عفونت ندارد، بلکه افتادن بند ناف را ممکن است به تاخیر اندازد. استفاده روتین و مکرر از بتادین بر روی پوست نوزاد، به دلیل توانایی بالای جذب پوست نوزاد و وجود ید در بتادین، خطر ابتلا به کم کاری گذرای تیروئید را ایجاد می‌کند.

استفاده از آب نمک گرم می‌تواند عفونت باکتری شکمی را درمان کند. گرمای آب جریان خون به ناحیه آلوده را افزایش می‌دهد. نمک باعث جذب رطوبت درون ناحیه شکم شده و به بهبودی آن کمک می‌کند. این ماده یک ضد عفونی کننده موثر است. ۱- آب نمک گرم برای درمان عفونت ناف نوزاد طریقه مصرف : یک قاشق چایخوری نمک به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را حل کنید. با استفاده از تکه ای پنبه آغشته به این محلول منطقه آلوده را بشویید و سپس خشک نمایید. پس از خشک کردن ناحیه می‌توانید از کرم ضد باکتری استفاده کنید. این روش را یک یا دو بار در روز تا بهبودی عفونت ناف تکرار کنید. ۲- استفاده از روغن درخت چای برای درمان عفونت بند ناف کودک روغن درخت چای یکی دیگر از روش‌های مؤثر طبیعی برای درمان عفونت ناف است. طریقه مصرف : (4 یا 5) قطره روغن درخت چای را در 1 قاشق چای خوری روغن زیتون یا روغن نارگیل مخلوط کنید. از یک تکه پنبه برای مالیده آن به منطقه آسیب دیده استفاده کنید. 10دقیقه صبر کنید، سپس آن را با یک پارچه تمیز پاک کنید. این درمان را 2 تا 3بار در روز انجام دهید.

بند ناف باز است و در صورت تماس با مواد خارجی عفونت به وجود می‌آید. پرستار کودک و مادر هنگام تعویض پوشک نوزاد دقت داشته باشند تا قسمت بند ناف از پوشک بیرون باشد .فشار به بند ناف و آزاد نبودن آن باعث تجمع میکروب و ایجاد عفونت می‌شود. از مهمترین روش های پیشگیری از عفونت بند ناف نوزاد موارد زیر است: • نوزاد لباس آزاد بپوشد تا بند ناف به شکم نچسبد. • مادر برای تعویض پوشک نوزاد دستهایش را بشوید. • طبق باور‌های قدیم بند ناف را خمیر نگیرید. • به بند ناف روغن نمالید. ( رطوبت محیط مناسبی برای رشد میکروب است ) • برای زودتر افتادن بند ناف نوزاد به آن الکل ، پماد یا بتادین نزنید.

بند ناف نوزاد در بدو تولد زرد رنگ است که به تدریج قهوه ای و سیاه می‌شود. حدود (7 تا 9 روز) و گاهاً تا یکماه افتادن بند ناف نوزاد به طول می‌انجامد. افتادن بند ناف نوزاد با ایجاد زخم کوچکی همراه است که آن هم بعد از چند روز برطرف می‌شود. اگر همه چیز مرتب پیش نرود ممکن است این قسمت از مراحل رشد نوزاد به عفونت بیانجامد. تورم و ترشح زرد اطراف بند ناف ، قرمزی و سفت شدن دور ناف نوزاد از مهم ترین نشانه‌ های عفونت بند ناف نوزاد است که اگر تشخیص و به موقع درمان نشود ، عفونت وارد خون نوزاد می‌شود که عفونت استخوان و مفاصل را نیز به دنبال خواهد داشت.

شاید معروفترین داروهای سنتی در درمان زردی نوزاد این دو دارو باشند که امروز هم از منظر طب جدید و غربی و هم طب سنتی مورد تایید است، منتهی خوراندن آن فقط به مادر توصیه میشود نه به نوزاد ؛ همانطور هم که میدانید جریان شیر مادر کاملا وابسته به خوراک مادر است و هرچه بخورد در شیر جریان میابد. شیرخشت استفاده گیاهان دارویی در طب سنتی بسیار پرکاربرد بوده است. گیاهانی که طبع سرد دارند بسیار در درمان زردی نوزاد موثر می باشند. از جمله این گیاهان می‌توان به شیرخشت و ترنجبین اشاره کرد که در کتب « الحاوی » اثر محمدابن زکریای رازی و «مخزن الادویه » سیدمحمدحسین عقیلی خراسانی شیرازی به آن پرداخته شده است. شاید معروف ترین داروی درمان زردی نوزاد در کشور ما، شیرخشت و ترنجبین باشند. ابن سینا در کتاب قانون در مورد شیرخشت چنین گفته است: “شیرخشت یا شیرخشک شبنمی بوده که در هرات بر درخت بید و گون کتیرا می‌نشیند و دارای مزاج معتدل است ، دارای اثر مسهلی و دیگر خواص مشابه ترنجبین، ولی از آن قوی تر است و خاصیت زداینده دارد..” . مکانیسم شیرخشت مانیتول جزء اصلی شیرخشت است و در دستگاه گوارش جذب نمی‌شود. بنابراین می تواند اثر ملین را با مکانیسم اسمز معکوس القا کند. بر اساس این فرضیه، انتقالات روده ای افزایش یافته و می‌توان انتظار دفع بیلی روبین بیشتر در دستگاه گوارش و کاهش بیشتر در چرخه کبدی را داشت. از سوی دیگر، برخی از اجزای مانای درخت شیرخشت با بیلی روبین پیوند می‌خورند و گردش کبدی آن (چرخه روده-کبد) را کاهش می‌دهند و از هایپربیلی روبینمیا جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، فلاونوئید های موجود در مانا ممکن است بر متابولیسم بیلی روبین تأثیر بگذارند و سطح بیلی روبین را از طریق فعالیت های آنتی اکسیدانی کاهش دهند

حدود نصف قاشق شیر خشت و یک قاشق ترنجبین را در یک لیوان آب جوش حل کنید و سپس میتوانید با استفاده از یک پارچه نخی آنرا صاف کنید سپس به مادر بدهید. سپس بعد از یک الی دو ساعت همچنان مادر به نوزاد شیر دهد این دارو را تا روزی( 2 الی 3بار) مصرف کنید تا اثرش را بگذارد.

1. ترتجبین شیرین است و نیاز به شیرین کردن ندارد. 2. شیرخشت به تنهایی هم میتواند اثر بخش باشد اما اثر ترکیبی این دو باهم بیشتر است. 3. اکر موفق به پیدا کردن شیرخشت نبودید از بیدخشت هم میتوانید استفاده کنید. 4. علاوه بر این میتوانید از عرقیجات مختلف مانند عرق کاسنی عرق شاهتره عرق بید هم استفاده کرد و به مادر خوراند 5. مقداری ترنجبین را در آب حل کرده سپس یک پارچه را در آن بخیساتید و سپس روی پیشانی نوزاد یا پشت لاله گوش بگذارید.

آیا رژیم غذایی مادر بارداردر زردی نوزاد او تاثیردارد: خیر درحقیقت این سخن رایج که اگر مادر گرمی بخورد احتمال زردی نوزاد او بیشتر است نادرست است.به همین ترتیب خوردن به اصطلاح خنکی مثل عرق کاسنی تاثیری در کاهش میزان زردی نوزاد ندارد علت یرقان یا زردی در نوزادان به جز مواردی که به دلیل بیماری و یا نا همخوانی گروه خونی مادر و جنین زردی رخ می دهد، این است که خونی که در رحم مادر وظیفه نقل و انتقال اکسیژن را به عهده دارد بعد از به دنیا آمدن برای تنفس نوزاد در هوا ایده آل نیست که گلبول های قرمز تخریب می شوند و از آنها هموگلوبینی مناسب محیط خارج از رحم (هوا) ساخته می شود و طی این فرآیند ماده ای زرد رنگ به نام بیلی روبین تولید می شود که کبد نوزاد باید آن را پاکسازی کند. چون کبد کمی نارس است ممکن است نتواند اینکار رابه سرعت لازم انجام دهد و بیلی روبین در بافت ها و پوست وسفیدی چشم بچه رسوب می کند و آنها را زرد می کند. در گذشته برای اجتناب از این کار ممکن بود به بچه بعضی دارو ها داده شود که کبد آنها سریعتر بالغ شودولی الان با توجه به عوارض آن دارو ها و در دسترس بودن فتوتراپی یا نور درمانی اینکار انجام نمی شود.. شاید فقط علت اینکه در گذشته مردم فکر می کردند خوردن گرمی توسط مادر خطر زردی نوزاد را بالا میبرد آن بود که با توجه به اینکه اکثر گرمی ها مثل عسل و شیره و آجیل و ادویه ها بیشتر در اختیار مردم ثروتمند بود و لذا مادری که آنها را می خورد اصولا شاید تغذیه بهتری داشت و لذا امکان فقر آهن در مادر و نوزاد هم کمتر بود در نتیجه مقدار بیشتر گلبول های قرمز نوزاد احتمال زردی نوزاد را هم بیشتر میکرد. زیاده روی در مصرف هیچ ماده خوراکی توصیه نمی شود اما این مسئله هیچ ارتباطی به ایجاد زردی در کودک ندارد

اگر نوزاد تازه متولد شده شما علائم زردی را نشان می دهد ، داشتن یک رژیم غذایی سالم هم برای مادر و هم برای کودک می تواند به درمان آن کمک کند. به یاد داشته باشید ، بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی که مادر می خورد نیز توسط کودک از طریق شیر مادر مصرف می شود ، بنابراین حفظ رژیم غذایی تا آنجا که ممکن است به سلامتی آنها نیز کمک می کند. چندین ماده غذایی وجود دارد که می توانید در دوران شیردهی بخورید تا زردی نوزاد را کاهش دهید این موارد عبارتند از: غلات غذاهایی مانند غلات غنی از فیبر به تجزیه مواد غذایی و دفع سموم کمک می کنند. این باعث می شود شیر مادر خلوص تر باشد. غلات همچنین حاوی غلات کامل هستند که سرشار از بتا گلوکان هستند. تحقیقات نشان داده است که مصرف یک کاسه غلات کامل در روز، بعد از چند روز به شدت عملکرد کبد را بهبود می بخشد. سبزیجات تازه سبزیجاتی که دارای ویتامین A و C زو فیبر زیادی هستند برای کودک شما بسیار مناسب است. برخی از سبزیجات و گیاهان دارای برگ های خاص نیز برای بهبود سوخت و ساز بدن و سم زدایی از کبد مفید هستند. این مواد شامل، کلم بروکلی، هویج، کلم پیچ، اسفناج می باشد. میوه های خاص مرکبات در حد متوسط ، آنتی اکسیدان هایی را ارائه می دهند که برای سم زدایی مناسب هستند . اگر چند برش لیمو به آب خود اضافه کنید ، به بهبود سیستم ایمنی بدن کودک کمک می کند و سلول های او را قوی تر می کند. پاپایا یا انبه همچنین گزینه های عالی برای کاهش زردی هستند زیرا حاوی مقدار زیادی آنزیم گوارشی هستند که جریان هضم از طریق کبد را کاهش می دهد و به مبارزه با هر باکتری کمک می کند. توت هایی مانند شاه توت یا بلوبری سرشار از فیبر هستند که به تجزیه مواد غذایی از طریق کبد و دستگاه روده کمک می کند. هرچه بدن شما غذا را آسانتر تجزیه کند ، ویتامین های بیشتری جذب می کنید که این امر باعث کاهش زردی کودک شما می شود.

وقتی صحبت از زردی و شیردهی می شود ، رژیم غذایی مادر بسیار مهم است. کبد کودک شما هر آنچه را که می خورند و می نوشند پردازش می کند و به دفع سم کمک می کند. برخی از غذاهایی که می توانند به کاهش زردی کودک کمک کنند عبارتند از: الکل این یک مورد واضح است. کبد ما اصلاً الکل را به خوبی پردازش نمی کنند. مصرف زیاد الکل باعث آسیب دائمی به کبد می شود. نوشیدن الکل چه در حین بارداری یا شیردهی می تواند به کودک شما آسیب جدی برساند نه تنها باعث زردی نمی شود ، بلکه سایر مشکلات طولانی مدت را برای کبد نیز به وجود می آورد. غذاهای تند و شور باید از غذای شور پرهیز کنید. غذاهایی مانند کباب ، گوشت فرآوری شده یا سس های تند حاوی نمک زیادی هستند که بر طعم شیر شما تأثیر می گذارد و می تواند برای کبد مضر باشد. نوشیدنی های پر قند دادن قند بیش از حد به کودک از طریق شیر می تواند احتمال زردی کودک را افزایش دهد چرا که کبد مجبور است برای هضم آن فعالیت بیشتری انجام دهد.

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند می‌توانند تا 10درصد از وزن بدن خود را در طول هفته اول زندگی از دست بدهند. نوزادان تا دو هفتگی باید به وزن تولد خود برگردند، یا حتی کمی بیشتر وزن بگیرند. این مقاله، شما را با کاهش وزن نوزاد، بعد از تولد آشنا می‌کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند می‌توانند تا 10درصد از وزن بدن خود را در طول هفته اول زندگی از دست بدهند. نوزادان تا دو هفتگی باید به وزن تولد خود برگردند، یا حتی کمی بیشتر وزن بگیرند.

نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به دلایل مختلفی می‌توانند وزن خود را از دست بدهند: 1 - شیر ندادن به اندازه کافی مهم است که حداقل هر دو تا سه ساعت یکبار کودک را به سینه بچسبانید تا ترشح شیر را تحریک کنید و شیر مادر کافی برای افزایش وزن در اختیار نوزاد قرار دهید. 2- موقعیت شیردهی نادرست اگر موقعیت شیردهی شما نادرست باشد، کودک شما به درستی سینه را نمی‌گیرد و نمی‌تواند شیر کافی برای رشد دریافت کند. ________________________________________________________________________________ 3 - مشکلی در توانایی کودکتان برای گرفتن سینه اگر سینه ‌های شما به شدت پف کرده، نوک سینه‌ های بزرگ، نوک سینه ‌های صاف، یا نوک سینه‌ های معکوس دارید، ممکن است کودکتان در گرفتن آن مشکل داشته باشد. نوزادان همچنین ممکن است مشکلات فیزیکی، یا عصبی داشته باشند که در توانایی آن‌ها برای گرفتن سینه به درستی اختلال ایجاد کند. 4 - استفاده نادرست از محافظ نوک پستان محافظ نوک سینه زمانی که به درستی و زیر نظر پزشک، یا مشاور شیردهی استفاده شود می‌تواند یک ابزار مفید برای شیردهی باشد. با این حال، محافظ‌های نوک پستان که به طور نادرست استفاده می‌شوند، می‌توانند از دریافت شیر کافی توسط نوزاد جلوگیری کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند باعث کاهش میزان شیر شما شوند. 5- خواب‌آلودگی نوزادان خواب‌آلود باید هر دو تا سه ساعت یکبار برای تغذیه بیدار شوند. شیر دادن به نوزاد خواب‌آلود می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما بسیار مهم است که مطمئن شوید کودک شما اغلب شیر می‌خورد و شیر مادر کافی برای افزایش وزن دریافت می‌کند. 6 - شروع دیرهنگام تولید شیر زایمان سخت، استرس یا احتباس جفت، برخی از دلایل تاخیر در تولید شیر هستند. تا زمانی که سینه‌ های شما از شیر پر نشود، وزن کودک شما افزایش نمی‌یابد. ________________________________________ 7 -کمبود واقعی شیر برخی از مسائل فیزیکی، یا هورمونی مانند هیپوپلاستی سینه‌ ها، سندروم تخمدان پلی کیستیک، کم‌کاری تیروئید یا جراحی قبلی پستان ، می‌تواند باعث کمبود شیر شود. اگر تا روز چهارم پس از زایمان شیرتان زیاد نشد، با پزشک خود صحبت کنید و مورد معاینه قرار بگیرید. در برخی موارد، کمبود واقعی شیر را می‌توان با درمان اصلاح کرد.

اگر کودک شما در حال کاهش وزن است، یا آن‌طور که انتظار می‌رود وزن اضافه نمی‌کند، نباید منتظر بمانید. سلامتی شما و جنین باید ارزیابی شود و ممکن است به یک مشاور شیردهی نیاز داشته باشید. شروع خوب شیردهی می‌تواند تفاوت زیادی در موفقیت شما ایجاد کند. به علاوه، اصلاح هر مشکلی فورا کمک می‌کند تا مطمئن شوید که کودک شما تغذیه و مایعات کافی برای هیدراته ماندن و شروع به افزایش وزن، دریافت می‌کند.

حمام یکی از کارهای لذت‌بخش روزمره است، ولی شاید برای یک نوزاد تازه متولد شده که بند نافش هم هنوز نیفتاده به همین لذت‌بخشی نباشد. شاید در اولین حمام کودکتان کمی ترسیده باشید ولی تا پلک بر هم بزنید یک حرفه‌ای تمام‌عیار شده‌اید. زمان اولین حمام نوزاد سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که بهتر است اولین حمام نوزاد پس از گذشت 24ساعت اول تولد باشد. همچنین در اولین شست‌وشوی نوزاد بهتر است فقط بدن او را با اسفنج نرم مرطوب و مخصوص نوزادان تمیز کنید و قبل از افتادن ریشه, بند ناف نوزادتان را در آب غوطه‌ور نکنید. در طول یک سال اول تولد نیز، نهایتاً (2 یا 3 بار ) حمام در هفته کافی است، چون دفعات بیشتر حمام می‌تواند باعث خشکی پوست کودکتان شود.

نوزادان در اولین حمام واکنش‌های متفاوتی دارند. نوزادی ممکن است از حمام کردن و آب لذت ببرد، درحالی‌که نوزاد دیگری در حمام بی قرار باشد. در هر صورت شما باید در گام اول آرامشتان را با بالا بردن سطح آگاهی از نکات مربوط به حمام نوزادان حفظ تا بتوانید با احتیاط عمل کنید. نکات زیر را نیز رعایت کنید: • ابتدا تمام وسایل برقی را از حمام خارج کنید یا آنها را از برق درآورید. • یک نوزاد خیس و شاید کفی بسیار لغزنده است، پس احتیاط را رعایت کنید. • کف حمام خشک باشد. • دمپایی حمامتان خیس و لغزنده نباشد. • همه لوازم مورد نیاز مثل صابون بچه، حوله, تمیز، لباس و یک پوشک بچه را قبل از حمام کردن نوزاد آماده کنید. • لباس‌های نوزاد را داخل حمام درآورید تا سردش نشود. • شاید بد نباشد بگذارید در ابتدای حمام پوشکش را داشته باشد تا به او حس امنیت بدهد و گریه نکند. • دمای مناسب آب32 درجه‌ سانتی‌گراد تا چند درجه بالاتر مناسب است و دمای خود حمام هم سرد نباشد. • از یک اسفنج نرم یا دستانتان برای شست‌وشوی بدن نوزاد استفاده کنید. • روی ریشه, بند ناف آب نریزید و کودک را وقتی هنوز ریشه بند نافش نیفتاده است در آب غوطه‌ور نکنید. • شما می‌توانید بدن نوزاد را فقط با آب خالی هم تمیز کنید. • در صورت تمایلتان برای استفاده از شوینده‌ها، از محصولات مخصوص نوزادان و خیلی هم کم استفاده کنید، چون پوست کودک شما تازه در حال آشنایی با فضای خارج از رحم است. • صابون‌های معمولی باعث خشک شدن پوست نوزاد خواهد شد. • اگر پوست نوزادتان خیلی خشک است با پزشک برای استفاده از یک لوسیون مناسب بعد از حمام مخصوص نوزادان مشورت کنید. • یک شست‌وشوی ملایم و ساده برای اندام تناسلی نوزادتان کافی است. • تحت هیچ شرایطی نوزاد را بدون مراقب در حمام رها نکنید، زیرا یک نوزاد می‌تواند در عمق کمتر از دو سانتی‌متر آب و در کمتر از 60 ثانیه خفه شود. دانستن این نکات به ظاهر ساده و اولیه در اولین حمام نوازد، کار را برایتان راحت‌تر و ایمن‌تر می‌کند و از حجم نگرانی‌ شما هم می‌کاهد.

گرچه در تمامی منابع پزشکی همواره توصیه می شود که بهترین غذا برای نوزاد فقط و فقط شیر مادر است. اما در برخی شرایط مانند کم بودن شیر مادر، وزن گیری نامناسب نوزاد , دوقلویی , تغذیه با شیر مادر و شیر خشک به صورت همزمان ضرورت پیدا می کند. اما این کار خصوصا در روزهای ابتدایی ممکن است شما را با چالش هایی مواجه کند. شروع استفاده از شیر خشک اگر به هر دلیلی نمی توانید به نوزادتان شیردهی کنید،‌ پزشکان توصیه می‌کنند حداقل یک ماه قبل از شروع شیر خشک، به کودک شیر خودتان را بدهید. این انتظار 4 هفته‌ای،‌ برای شما فرصت مناسبی است تا شیر سالم تولید کنید و در اختیار کودک قرار دهید و از تغذیه مناسب کودک اطمینان حاصل کنید. در این مرحله،‌ می‌توانید درصورت نیاز به آرامی شیر خشک را شروع کنید. قبل از انتخاب شیر خشک برای کودک،‌ حتما با متخصص اطفال مشورت کنید. بسیاری از پزشکان، برای سال اول تولد کودک‌ شیر خشک‌ های غنی شده با آّهن را تجویز می‌کنند. اگر نوزاد بعد از مصرف شیر خشک، دچار خارش، استفراغ، اسهال، گریه‌های شدید، بی‌قراری یا نفخ شد،‌ حتما به شیرخشک آلرژی دارد. از مصرف شیر خشک خودداری کنید و از پزشک اطفال بخواهید نوع دیگری از شیر خشک را تجویز کند. اگر نوزاد را تنها با شیر خود تغذیه می‌کنید، دادن مکمل می‌تواند تغییری در روند زندگی هر دوی شما ایجاد کند. این راهکارها می‌تواند به این تغییر کمک کند: شیر خودتان و شیر خشک را به طور جداگانه به کودک بدهید برای تغذیه همزمان نوزاد با شیر مادر و شیر خشک با اینکه مخلوط کردن شیر خودتان با شیر خشک در یک بطری اشکالی ندارد، ولی اگر فرزندتان همه بطری را نخورد، شیر شما هدر خواهد رفت. در صورت امکان، ابتدا شیر خودتان را بدهید و در ادامه از شیر خشک استفاده کنید. با روزی یک یا دو بطری شیر خشک شروع کنید هر روز، بدن شما،‌ طبق مفهوم عرضه و تقاضا شیر تولید می‌کند. بنابراین وقتی مصرف مکمل را شروع می‌کنید، بر تولید شیر شما تاثیر خواهد گذاشت. اگر مکمل را هفته‌ای یک تا دو بطری به کودک بدهید، بر تولید شیر شما تاثیر نخواهد گذاشت. اما اگر روزی یک تا بطری شیر خشک به کودک بدهید، شیر شما کم‌کم کاهش پیدا می‌کند. بنابراین قبل از تصمیم به دادن شیر خشک همراه شیر مادر این نکته را نیز مد نظر قرار دهید. به آرامی مصرف شیر خشک را بالا ببرید هنگامی‌که مصرف شیر خشک کمکی را به ناگهان زیاد می‌کنید، مشکلاتی مانند تورم سینه و مسدود شدن مجرای شیر اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است برای کودک مشکلات گوارشی به وجود آید. برای دادن شیر خشک همراه شیر مادر به نوزاد دوشیدن شیر یا ماساژ سینه فراموش نشود اینکار هم باعث ادامه تولید شیر در سینه‌های شما می‌شود و هم از مشکلات شایع شیردهی هنگام قطع شیردهی ‌ جلوگیری می‌کند.‌ دوشیدن مقداری از شیر باعث جلوگیری از تورم سینه می‌شود. همچنین می‌توانید از شیر دوشیده شده در زمان دیگری استفاده کنید. بستگی دارد شیر را کجا نگهداری کنید، شیر دوشیده شده در فریزر تا یک سال قابل نگهداری است.

اینکه شکل اسهال نوزاد چگونه است یا مدفوع اسهالی نوزاد چه شکلی دارد، برای همه والدین مهم است؛ خصوصا والدینی که تجربه بزرگ کردن اولین فرزند خود را دارند. بررسی محتویات پوشک نوزاد و کودک یکی از راه‌های مهم، ساده و سریع برای اطلاع پیدا کردن از سلامتی کودک است. شاید در ظاهر خیلی خوشایند و دلپذیر نباشد، اما اینکه نوزاد و کودک روزی چند بار و با چه کیفیتی دفع مدفوع دارد، اهمیت زیادی دارد. مدفوع نکردن نوزاد و علت مدفوع اسهالی نوزاد هر دو مهم هستند و می توانند نشانه ای از عارضه خاصی باشند.

شاید لازم باشد حتما یک بار عکس اسهال نوزادی را ببینید تا متوجه شوید که فرق اسهال با مدفوع شُل در نوزاد دقیقا چیست؛ اما عملا این امکان برای همه وجود ندارد و قطعا همه نمی‌توانند چنین تجربه‌ای داشته باشند. در عوض می‌توانید با بررسی نکات مربوط به اسهال در کودکان، این شکل مدفوع را از مدفوع عادی کودک خود تشخیص دهید ،ببینید مدفوع اسهالی نوزاد چگونه است و به موقع اقدامات لازم را انجام دهید.. اساسا مدفوع نوزادی که هنوز غذای جامد نمی‌خورد و با شیر تغذیه می‌شود، مانند مدفوع نوزاد دو هفته ای شُل و رقیق است؛ در واقع غلیظ و سفت نبودن مدفوع نوزادان زیر شش ماه تنها مربوط تغذیه منحصر به شیر آنهاست رنگ مدفوع نوزاد نیز بسته به شیری که می‌خورند، متفاوت است؛ در نوزادانی که شیر مادر می‌خورند رنگ مدفوع زرد است و نوزادانی که شیر خشک می‌خورند رنگ مدفوع سبز است. این کیفیت مدفوع برای همه نوزادان زیر 6 ماه که منحصرا با شیر تغذیه می‌شوند، مشترک است مدفوع نوزاد با شروع غذای کمکی به چه شکلی در می‌آید؟ در شش ماهگی هنگامی که شروع به دادن غذاهای جامد مانند: غلات نوزاد، موز پوره شده و غیره به کودک می‌کنید تقریباً فوراً متوجه تغییر در خروجی آنها خواهید شد، به خصوص اگر کودک به طور همزمان با شیر مادر نیز تغذیه شود. مدفوع در این دوران قهوه‌ای روشن یا تیره و غلیظ‌تر از کره بادام‌زمینی است، اما همچنان نرم است. با تکمیل سیستم گوارشی در مرور زمان شاهد مدفوع سفت نوزاد خواهید بود

تفاوت اسهال با مدفوع معمولی در نوزادان در افزایش ناگهانی حالت آبکی و حجم مدفوع و افزایش ناگهانی تعداد دفعات مدفوع است. مدفوع نوزاد در حالت عادی کیفیتی شبیه به ماست دارد؛ یعنی نه کاملا سفت و نه کاملا شل این در حالی است که مدفوع اسهالی نوزاد کاملا شل است و حالت آبکی دارد. اسهال به معنی کاهش آب در بدن است. کاهش آب در بدن نوزاد نیز همواره با نشانه‌های کاهش ادرار، خشکی زبان، فرورفتگی در ملاج و افزایش گریه و بی‌قراری در نوزاد همراه است اساسا مشاهده یک بار مدفوع آبکی نگران کننده نیست، اما اگر دو بار یا بیشتر شود، نشانه اسهال است. داشتن (2 تا 5 بار) مدفوع آبکی در یک روز به معنی اسهال ملایم است، (6 تا 9 بار) علائم اسهال متوسط است و ده بار یا بیشتر نشانه اسهال شدید است. علائم اسهال در کودکان و نوزاد مشترک است؛ زیرا اولین و مهمترین نشانه شروع اسهال، آبکی شدن مدفوع و دفع مقدار زیاد آب از بدن از طریق مدفوع است. بنابراین علائم اسهال در نوزادان زیر شش ماه با علائم اسهال نوزاد دو ماهه یا علائم اسهال نوزاد یک ماهه و ... یکسان است، تفاوت از جایی شروع می‌شود که بسته به سن نوزاد اقدامات درمانی جداگانه‌ای باید صورت بگیرد. اسهال باید ویژگیهای زیر را داشته باشد: • افزایش ناگهانی تعداد دفع مدفوع • (نوزاد در روز چند دفعه باید مدفوع کند؟ دفعات مدفوع در نوزادان متفاوت است اما به طور کلی نوزادان می‌توانند به اندازه هر بار شیر خوردن یا به ندرت هر دو تا سه روز مدفوع کنند.) • دفع مدفوع بلافاصله پس از خوردن غذا به شرطی که این مسئله روتین نباشد. • افزایش ناگهانی آب موجود در مدفوع یا آبکی شدن مدفوع • کاهش اشتها • گرفتگی بینی • تب

• اسهال همراه با بوی نامطبوع و تند • اسهال خونی یا مشاهده مخاط در مدفوع اسهالی (مدفوع خونی) و یا مدفوع اسهالی قرمز، سیاه یا سفید حالا که متوجه شدیم چگونه بفهمیم نوزاد اسهال است نوبت به درمان آن میرسد.

دانستن اینکه برای اسهال نوزاد چه چیزی خوب است و چه موادی می‌تواند این عارضه را کنترل، رفع و درمان کند، اهمیت زیادی دارد. خصوصا در کودکانی که منحصر با شیر تغذیه می‌شوند و هنوز به مرحله تغذیه تکمیلی نرسیده ‌اند. اسهال در نوزادان بیشتر حول محور جلوگیری از بروز کم آبی در بدن آنها است، یعنی باید با دادن مایعات مکرر جلو کم آبی بدن آنها را گرفت. در واقع مهمترین کاری که برای درمان اسهال نوزاد در خانه می‌توان انجام داد، بیشتر تغذیه کردن اوست. اگر نوزاد شما مدفوع شل یا اسهال دارد، بیشتر به او شیر بدهید. چنانچه کودک تغذیه تکمیلی را شروع کرده است و قادر به خوردن غذای جامد است، غذای جامد بدهید. بهتر است به کودک رژیم غذایی طبیعی شامل کربوهیدرات‌های پیچیده (مانند نان، غلات، برنج)، گوشت نرم، ماست، انواع میوه و انواع سبزیجات بدهید. مثلا ترکیب پلو با هویج یک ترکیب ضد اسهال خوب است و می‌تواند در درمان اسهال کودک موثر باشد. به یاد داشته باشید که یک رژیم غذایی سالم و استاندارد می‌تواند حجم اسهال بچه را کاهش دهد، زیرا مواد مغذی ضروری برای مبارزه با عفونت را در بدن تامین می کند. بدیهی است که در شرایط اسهال متوسط و حاد حتما باید به پزشک مراجعه شود تا بر اساس سن کودک اقدامات درمانی-پزشکی لازم صورت بگیرد.

دادن آب یا آب قند به نوزاد موجب سیری کاذب نوزاد می شود، همچنین ممکن است سبب مسمومیت آبی شود.نباید به کودکتان آب یا آب قند بدهید و اگر از شیر خشک یا غذاهای کمکی استفاده می‌کنید، هرگز بیشتر از مقدار توصیه شده روی برچسب، آن را رقیق نکنید. تمامی آب مورد نیاز نوزادتان از شیر شما تامین می‌شود. حتی زمانی که مادر فقط در چند روز اول بعد از زایمان شیر داشته باشد، در این دوره کودک شیر آغوز می‌خورد که برای تامین آب بدن او کافی است.آب می‌تواند مانع از جذب شیر مادر و شیر خشک شود؛ زیرا به او احساس سیری می‌دهد و مانع از تغذیه کافی او می‌شود.دادن آب به نوزاد همچنین ممکن است سبب مسومیت آبی شود، وضعیتی جدی که زمانی روی می‌دهد که آب اضافی، سدیم بدن را رقیق کرده و تعادل الکترولیت (میزان املاح مورد نیاز بدن) را برهم زده و باعث ورم بافت بدن می‌شود. این مساله رایج نیست اما مساله‌ای جدی است که می‌تواند منجر به تشنج و حتی کما شود. اگر نوزاد نیاز به آب بیشتری داشته باشد، برای مثال به دلیل التهاب معده، اسهال و استفراغ، پزشک ممکن است استفاده از نوشیدنی‌های الکترولیت (نوشیدنی‌های دارای املاح معدنی و مواد غذایی) مانند پدیلایتیا یا اینفلایت را به شما توصیه کند.احتمالاً باید راجع به محققانی که برای آرام کردن کودک هنگام واکسن زدن از آب قند استفاده کرده‌اند، چیز‌هایی شنیده باشید. این شیوه ممکن است بدون هیچ مشکلی در طول یک فرایند پزشکی انجام شود (چه برای آرام کرد او چه برای فرو نشاندن عطش نوزاد)، اما نباید در خانه از آب قند استفاده کنید. او به آب نیازی ندارد و شکر هم برایش خوب نیست. دادن آب قند به نوزاد بدون نظارت پزشک صحیح نیست. علاوه بر آن به نوزاد تازه متولد شده خود آب هم نباید بدهید. در صورت دادن آب یا آب قند به نوزاد، تنظیمات الکترولیتی بدن او بهم می‌خورد و ممکن است نوزاد به کما برود

یک پژوهش که در مجله بیماری‌های کودکان منتشر شده است، نشان می‌دهد که اگر پیش از واکسن به نوزادان کمتر از 1سال، محلول آب قند داده شود، کمتر گریه کرده و درد کمتری احساس می‌کنند. اعتقاد بر این است که طعم شیرین آب قند اثر آرامش بخشی دارد. دکتر فیشر می‌گوید: “دادن آب قند به نوزاد موجب منحرف کردن ذهن او از درد می‌شود و در مقایسه با نوزادی که آب قند دریافت نکرده است، گریه و ناراحتی کمتری را تجربه می‌کند.” دو مطالعه منتشر شده در مجله آکادمی کودکان آمریکا در ماه مارس، نشان داده است که دادن آب قند به نوزاد یک روش موثر برای کاهش درد نوزادان نارس هنگام خون گیری از پاشنه پا توسط دستگاه است. اگرچه این مطالعه به طور خاص بر روی نوزادان نارس متولد شده بین هفته‌های (32 تا 37 بارداری) انجام شده است، اما به نظر می‌رسد که همان اثر را بر روی نوزادان کامل (رسیده) نیز داشته باشد. پژوهش دیگری نیز نشان داده است که دادن “ساکارز خوراکی ” به نوزادان نارس، تاثیر پیش گیری از درد را دارد. نتایج این پژوهش بر پایه عدد درد در نوزادان گزارش شده است. عدد درد تابعی از اندازه گیری تغییر حالت صورت، میزان اکسیژن خون و ضربان قلب نوزاد است. دکتر گاد فرد کاتو می‌گوید: برخی مطالعات نشان داده است که اگر مادر در طی فرآیند پزشکی قادر به شیردهی باشد، شیردهی برای کاهش درد، موثرتر از دادن آب قند به نوزاد است. البته بایستی پژوهش‌های بیشتری انجام شود تا تعیین کنند چگونه آب قند دادن به نوزاد موجب کاهش درد او می‌شود و دوز مناسب برای تاثیر آن چه مقدار است.

آب قند اگر به درستی به نوزاد داده نشود، می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که از دادن آب قند به نوزاد بدون نظارت پزشک متخصص کودکان خودداری کنید. دکتر فیشر می‌گوید:”اگر ترکیب محلول مناسب نباشد و به کودک آب خالص بیش از حد داده شود، موجب بروز اختلالات الکترولیتی در بدن نوزاد می‌شود که ممکن است در موارد شدید به تشنج منجر شود.” هنگامی که بدن آب زیادی دریافت کند، سدیم در خون رقیق می‌شود و الکترولیت‌ها را از بین می‌برد. این فرآیند باعث ایجاد تورم در بافت‌های بدن و تشنج می‌شود، در موارد شدید ممکن است نوزاد به کما برود. سایر عوارض جانبی دادن آب قند به نوزاد عبارتند از: • زخم معده • تف کردن • کاهش اشتها برای شیر مادر یا شیر خشک دکتر فیشر می‌گوید: “دادن آب قند به نوزاد به مقدار زیاد ممکن است باعث کاهش اشتهای کودک به شیر مادر یا شیر خشک شود. از آنجایی که نوزاد تازه متولد شده بایستی توسط مایعی غنی از مواد مغذی و پروتئین تغذیه شود نه صرفا یک مایع ساخته شده از آب و شکر، رشد او با تاخیر مواجه می‌شود. زیرا نوزاد با خوردن آب قند احساس سیری می‌کند و در نتیجه کمتر از میزان لازم شیر یا شیر خشک می‌خورد. “ اگر بدن نوزاد به دلیل اسهال و استفراغ دچار کم آبی شده باشد، بازهم نیازی به دادن آب به نوزاد نیست. در این مواقع پزشک برای هیدراته کردن بدن نوزاد یک شربت یا پودر الکترولیتی مانند Pedialyte یا Infalyte را تجویز می‌کند.

اگر منظور شما این است که در چه شرایطی به تعویض خون نیاز است؟ باید گفت معمولا در نوزادان و درزمان ابتلا به زردی این اتفاق می افتد.که در طب کلاسیک در زمان افزایش غیر طبیع و ترس از بروز عوارض اقدام به تعویض خون میشود. در طب سنتی معمولا با حجامت لاله گوش هم اقدام پیشگیری و هم اقدام درمانی صورت میگیرد البته با اصلاح مزاج مادر و نوزاد و تنظیم تغذیه مادر و نوزاد. زردی از آن مشکلات شایعی است که اکثر نوزادان بعد از تولد به آن مبتلا می شوند.معمولا 60 درصد نوزادان سالم پس از تولد دچار زردی می شوند و در مواردی که نوزاد نارس باشد این مورد به 80 درصد می رسد. البته اینها مواردی است که زردی ظاهر می شود، ولی در مواردی هم، از آنجا که زردی کم است ، نمی توان آن را تشخیص داد و فقط با آزمایش می توان فهمید که بیلی روبین نوزاد در حد عادی است که این مورد رایج و عادی است . در اکثر نوزادانی که دچار زردی می شوند حتی آن دسته که زردی آنها از مرحله فیزیولوژیک می گذرد و اعداد زردی در آنها بالا است ، بیماری نگران کننده نیست. هر چند لازم است با پزشک مشورت شود. اگر عدد خیلی بالا نباشد و نوزاد چند روز از عمرش گذشته باشد ولی سالم باشد به مادر و پدر توصیه می شود درمان به جای بیمارستان در منزل و زیر دستگاه فوتوتراپی صورت پذیرد. اگر شدت زردی بالا باشد و عدد آن به سرعت افزایش یابد و والدین نوزاد را سریع به پزشک ارجاع ندهند ممکن است زردی سبب بروز مشکلات مغزی در نوزاد شود. زردی می تواند در برخی مناطق مغز نفوذ کرده و انواع مشکلات مغزی، فلج مغزی یا دیگر مشکلات را پیش آورد. زردی در عین حال که مشکل شایعی است و برای تعداد زیادی از نوزادان رخ می دهد و اگر به موقع درمان شود مشکلی ایجاد نمی کند، چنانچه به موقع درمان نشود، می تواند در درصد پایینی مشکل ساز شود. مقدار زردی و شدتی که در آن نیاز به تعویض خون پیدا می شود با توجه به سن بچه و نارس یا رسیده بودن او مختلف است . اگر زردی به اعداد 20، 25 یا 30 برسد این نوزادان در معرض احتمال تعویض خون قرار می گیرند و در بیمارستان بستری می شوند. حتی اگر این عدد از یک حد خاصی بالا رفت یا سرعت افزایش زردی خیلی سریع بود یا زمینه بیماری در نوزاد وجود داشت نیاز به تعویض خون پیش می آید. اگر بچه سالم باشد اعداد بالای زردی را می تواند تحمل کند و مشکلی برای او به وجود نمی آید، اما اگر نوزاد دچار عفونت باشد، نارس باشد یا تعادل اسید و باز خون او به هم خورده باشد یا اکسیژن خون در او ناکافی باشد و... نیاز به تعویض خون پیش می آید. به هر حال در شرایطی که نوزاد بیمار است باید سریع تر با زردی او برخورد کرد.

در تعویض خون، مقداری از خون بیمار برداشته شده و با خون اهدا کننده جایگزین می‌شود تا اجزای غیر طبیعی خون و سموم موجود در آن یا حفظ حجم خون در گردش، حذف شود. در این روش کل خون نوزاد با دو برابر حجمش با خون اهداکننده تعویض می‌شود. تعویض خون در نوزادان مبتلا به زردی آخرین مرحله درمان است. در این روش درمانی ابتدا مراحل ارزیابی و اقدامات قبل از عمل انجام می‌شود که شامل مراحل زیر است: • توضیح درباره نحوه انجام عمل و عوارض آن و در نهایت اخذ رضایت خانواده نوزاد • انجام آزمایشات مرتبط با زردی و اندازه گیری سرمی بیلی روبین • درخواست و آماده سازی خون مناسب با نوزاد و مادر (میزان خون درخواستی باید دو برابر حجم خون نوزاد باشد و تا 38 درجه سانتی گراد گرم شود.) • قرار دادن نوزاد در یک محیط مناسب و آرام و ثبت علائم حیاتی او • ناشتا نگه داشتن نوزاد به مدت 4 ساعت و تخلیه ترشحات معده با قرار دادن لوله دهانی معدی • آماده سازی تجهیزات مورد نیاز پس از انجام این مراحل، مراحل اصلی تعویض خون شروع می‌شود. برای جلوگیری از نوسانات عمده خون، تعویض خون باید به آرامی و در طی حدود 2 ساعت انجام شود که شامل مراحل زیر است: • تعبیه کاتتر ورید نافی با اندازه مناسب و در محب مناسب • با استفاده از این لوله از طرق ورید ناف خون نوزاد خارج می‌شود و بصورت متوالی خون اهداکننده جایگزین می‌شود. • شروع تعویض خون با خارج کردن کمتر از 10 درصد از حجم خون نوزاد در هر نوبت و جایگزین کردن آن با همین میزان خون تا زمان اتمام حجم خون درخواست شده • ثبت علائم حیاتی نوزاد پس از انجام تعویض خون به مدت 4 تا 6 ساعت پس از آن سطح بیلی روبین خون نوزاد باید چک شود، زیرا امکان بازگشت آن وجود دارد.

ز فواید تعویض خون، جلوگیری از زردی کودک و عوارض جبران ناپذیر آن است. با تعویض خون اجزای غیر طبیعی و سموم خون حذف شده و سطح بیلی روبین خون پایین می‌آید و این به کاهش زردی نوزاد و بهبودی او کمک می‌کند.